________________
૧૪૬
અનુપ્રેક્ષા
આત્મદષ્ટિએ આપણું કરતાં કેઈ નાનું નથી, એમ જ્યારે સમજાય ત્યારે નમસ્કાર લાગુ પડ્યો ગણાય. એવો ભાવનમસ્કાર પામીને જ જીવે મોક્ષે ગયા છે અને જાય છે.
આત્મદષ્ટિએ મારાથી કઈ નાનું નથી, કેમ કે સર્વ આત્માઓ સ્વરૂપથી સરખા છેઃ દેહદષ્ટિએ મારાથી કઈ મેટું નથી, કેમ કે કર્મકત ભાવો સૌને સરખા છે: કમકૃત શુભ પણ પરિણામ દષ્ટિએ અશુભ અથવા વિનશ્વર છે.
કેઈ નાનું નથી- એ વિચાર ગર્વને રેકે છે અને કઈ મેટું નથી–એ વિચાર દૈન્યને અટકાવે છે. ધર્મની માતા દયા છે અને પિતા દાન છે. પાપની માતા માયા છે અને પિતા માન છે. દાન વડે માનનો નાશ થાય છે અને દયા વડે માયાને નાશ થાય છે.
દાનમાં સર્વશ્રેષ્ઠ દાન સમાનનું દાન છે. શ્રી નમસ્કારમંત્રમાં પંચપરમેષિઓનું સન્માન થાય છે, તેથી તે મોટામાં મોટું દાન છે અને શ્રી નમસ્કારમંત્ર વડે સર્વ દુઃખી જીના દુઃખને દૂર કરવાની બુદ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી તે મોટામાં મોટી દયા-કરુણા છે. | સર્વોત્કૃષ્ટ દયા અને દાન વડે માયા અને માનને નાશ કરનાર હોવાથી, શ્રી નમસ્કામંત્ર એ જીવનમાં ઉત્તમ પરિવર્તન આણનાર સર્વશ્રેષ્ઠ મહામંત્ર છે. '
ત્રિકરણ રોગને હેતુ. શ્રી અરિહંત, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ–એ બધી સિદ્ધ અવસ્થાની પૂર્વભૂમિકાઓ છે. તેથી જ તે પરમેષ્ટિએ
