________________
કૃતજ્ઞતા ગુણને વિકાસ,
૧૪૧
નેહના પરિણામમાં કામ, ક્રોધ અને લેભ-એ ત્રણ દેશે તથા માયા, મિથ્યાત્વ અને નિદાન, એ શો પાણીથી ભરેલા કાચી માટીના ઘડાની જેમ પીગળી જાય છે. અને આત્મા ક્ષાન્ત, દાન્ત અને શાન્ત તથા નિષ્કામ, નિર્દભ અને નિઃશલ્ય થઈ કિયાના ઉત્કૃષ્ટ કૅળને મેળવી શકે છે.
• કૃતજ્ઞતાગુણને વિકાસ.
નવકાર એ ચૌદ પૂર્વ સાર છે અને સમસ્ત શ્રુતજ્ઞાનનું રહસ્ય છે. તેનું એક કારણુ નમસ્કારથી કૃતજ્ઞતા ગુણ કેળવાય છે.
કૃતજ્ઞતા ગુણ એ સર્વ સદગુણેનું મૂળ છે. તેનું શિક્ષણ નમસ્કારથી મળે છે. કૃતજ્ઞતાગુણને ઉત્પન્ન કરનાર પાપકાર ગુણ છે. " પરોપકારગુણ સૂર્યના સ્થાને છે, તે કૃતજ્ઞતા ગુણ ચંદ્રના સ્થાને છે. જેનાથી ઉપકાર થાય છે, તેને કૃતજ્ઞ રહેવું એ ધર્મનો પાયે છે. એવું જ્ઞાન મૂળથી જ આપવા માટે શ્રી નમકોર મંત્રને મૂળ મંત્ર યા મહામંત્ર કહ્યો ૨
નવકાર વિના તપ, ચારિત્ર અને શ્રુત નિષ્ફળ કહ્યાં છે. તેને અર્થ કૃતજ્ઞતાભાવ વિના સઘળી આરાધના અંક વિનાની
ન્ય જેવી છે. • સમ્યક્ત્વગુણ પણ કૃતજ્ઞતાભાવનો સૂચક છે, કેમ કે તેમાં દેવતત્ત્વ, ગુરુતત્વ અને ધર્મતવ પ્રત્યે ભક્તિ છે, નમસ્કાર છે શ્રદ્ધાગર્ભિત બહુમાન છે અને એ ત્રણ ત પરમ ઉપકારક છે, એ હાર્દિક સ્વીકાર છે.
