________________
નમો પદનું મહત્વ.
૧૩૩
એક ક્ષણ ઉપકારે લેવાથી થાય છે. બીજુ ઋણ અપકાર કરવાથી થાય છે. આથી ઉભયઋણની મુક્તિ માટે “નામ” અને “હા” બંને ભાવના આરાધનની સરખી જરૂર છે.
“મા” પદનું મહત્વ, ‘નમો' પદનો એક અર્થ દ્રવ્ય–ભાવસે કેચ છે.
દ્રવ્યથી કાયા અને વાણીને તથા ભાવથી મન અને બુદ્ધિને બાહ્ય પદાર્થોમાંથી સંકેચ સાધીને તથા તેને આત્માભિમુખ બનાવીને સર્વ મહાપુરુષ પરમ પદને પામ્યા છે.
અથવા બીજી રીતે દ્રવ્યસંકેચ એટલે શરીરાદિ બાહ્યા વસ્તુના મદનો ત્યાગ તથા ભાવસંકેચ એટલે મન, બુદ્ધિ આદિના માનનો ત્યાગ.
એ રીતે મદ અને માનનો ત્યાગ થવાથી વૃત્તિ અંતર્મુખ વળે છે અને તેથી સર્વશ્રેષ્ઠ વસ્તુઓનું જ્ઞાન અને ધ્યાન ફળીભૂત થાય છે.. - જ્ઞાનનું ફળ સમતા-સંવર છે અને ધ્યાનનું ફળ નિરોધનિર્જરા છે. તે તેને જ વરે છે, કે જેના મનમાં કાયા અને વાણી તથા ઉપલક્ષણથી પુકલના સંગજનિત સર્વ ઔદયિક ભાવનું અભિમાન ગળી ગયું હોય છેઃ તેમ જ મન અને બુદ્ધિ તથા ઉપલક્ષણથી સર્વ પ્રકારના ક્ષાપશમિક ભાવને પણ અહંકાર ચાલ્યા ગયે હોય છે.
આથી એ સિદ્ધ થયું કે જાતિ, કુળ, રૂપ, બળ, ઐશ્વર્ય અને વલ્લભ્યાદિ ઔદયિક ભાવના મદને ત્યાગ તે મુખ્યત્વે દ્રવ્ય
