________________
૧૧૮
અનુપ્રેક્ષા
" सदुपायप्रवृत्तानां-उपेयमधुरत्वतः । ज्ञानिनों नित्यमानन्द-वृद्धिरेव तपस्विनाम् ॥१॥"
ભાવાર્થ... “ઉપય” એટલે “સાધ્ય.”તેની મધુરતા હોવાથી સાધનામાં પ્રવૃત્ત થયેલા જ્ઞાની એવા તપસ્વીઓને તપના કચ્છમાં પણ નિત્ય આનંદની વૃદ્ધિ અનુભવાય છે.”
બાહા કષ્ટમાં પણ આંતર આનંદ અનુભવવાની ચાવી શ્રી નમસ્કારમંત્રમાંથી મળે છે, કેમ કે તે શુદ્ધ જ્ઞાન અને આનંદમય એવા સચ્ચિદાનંદ સ્વરૂપને સન્મુખ થવાની પ્રક્રિયા છે. દેહાદિથી ભિન્ન એવી શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપની સાચી ભાવના કરનાર આત્મામાં તીવ્ર વૈરાગ્ય, ઉદાસીનતા પ્રતિકૂળતામાં પણ સહનશીલતા ધેય વગેરે જરૂરી સદગુણે સહજ પ્રગટે છે. કહ્યું છે કે" धनार्थिनां यथा नास्ति, शीततापादिदुःसहम् ।। तथा भवविरक्तानां, तत्त्वज्ञानार्थिनामपि ॥ १ ॥"
ભાવાર્થ – “ધનના અથ છે માટે જેમ શીત–તાપાદિનાં કો દુસહ નથી, તેમ તત્ત્વજ્ઞાનના અર્થી જીવને અને ભાવથી વિરક્ત મહાત્માઓને પણ તે માર્ગે આવતી પ્રતિકૂળતાએ અને કણો સહન કરવાં દુસહ નથી.”
શ્રી નમસ્કારમંત્ર વડે શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વભાવની સાથે એકત્વ સધાય છે અને ચિતન્યથી ભિન્ન એવા પર પદાર્થો અને રોગાદિ ભાવ પ્રત્યે ઉદાસીનતા કેળવાય છે. તેથી શુદ્ધાત્મદ્રવ્ય, શુદ્ધાત્મગુણ અને શુદ્ધાત્મપર્યાયની સાથે એકત્વ અને તેની સાધના
