________________
વૃથા ઉપદેશ
પિતા, વિજયાદેવી માતા, મૌર્ય ગામનો તે વાસી, મૌર્યપુત્ર; ધનદેવની પત્ની વિજયા સાથે પરણેલા મૌર્યને તે પુત્ર. મૌર્યગામને તે રહેવાસી અકપિત, વિમલાપુરીના દેવનામાં બ્રાહ્મણને તે પુત્ર, જયંતિ તેની માતા. અચલબ્રાતા કેશમનગરીના વાસી, વસુ બ્રાહ્મણને તે પુત્ર, માતાનું નામ નંદા. તૈતર્ય વસ્ત્ર દેશમાં આવેલ સિક ગામમાં રહેતા દત્ત નામે બ્રાહ્મણનો તે પુત્ર, કરુણા તેની માતાનું નામ પ્રભાસ બલ તેના પિતા અતિભદ્ર માતા; રાજગૃહીને તે વાસી. ઉક્ત અગ્યારેય વિદ્વાન બ્રાહ્મણોની સાથે અનેક વિદ્વાન શિષ્ય હતા.
ઉપદેશ – આ તરફ મહાસન ઉદ્યાનમાં શ્રી. વીરના ઉપદેશની તૈયારીઓ થઈ રહી હતી. સમવસરણની ( વ્યાખ્યાન પીઠ અને તેનો મંડ૫) રચના પૂરી થતાં, કેવળ જ્ઞાનમય શ્રી મહાવીરે પૂર્વના દ્વારથી પ્રવેશ કર્યો, બત્રીસ ધનુષ્ય ઉ ચા રત્નનાં પ્રતિઈદ જેવા ચૈત્ય વૃક્ષને ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી, “તીર્થંચ નમઃ” એમ કહી, અર્થમાં ગોઠવાયેલા રત્નમય સિહાસન ઉપર પૂર્વ દિશાએ સુખ રાખીને બેઠા. તે સમયે તેમની મુખકાન્તિ સેંકડો સૂર્ય-ચન્દ્રના પ્રકાશથી વધુ નિર્મળ જણાતી હતી અને ભાવ અતલ હતા. દષ્ટિ કાળગ્યાપી હતી. સમવસરણને ચાર મુખ્ય દ્વાર હતા. પૂર્વ દ્વારે શ્રી, મહાવીર બેઠા અને ત્રણ ઠારે તેમના આત્મ પ્રકાશની જ બનેલી તેમની ત્રણ પ્રતિ મૂર્તિઓ બેઠી. ચાર દ્વારે એક શ્રી અદ્ધાવીર શોભવા લાગ્યા. તેમનું વ્યાખ્યાન સાંભળવાને દેવ માનવ પશુ અને પક્ષી તમામ પ્રકારના છે ત્યાં હાજર થયા હતા. સહુ પ્રાણ શ્રી વીરનું વ્યાખ્યાન પિત પોતાની ભાષામાં સમજી શકતું. કારણ કે તે વ્યાખ્યાનનું મૂળ નેહ હતું અને સ્નેહ સદા કાળને માટે સર્વ
(૧) મનુષ્યના પોતાના એક હાથની આંગળીના છેડાથી આખા હાથના ખભા સુધીનું જે અંતર તેને એક ધનુષ્ય કહેવાય છે.
