________________
નિર્વાણુંભૂમિ નિર્ણય
દરેક જૈન શાસ્ત્રમાં જણાવ્યા અનુસાર ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ સંધની સ્થાપના મધ્યમા અપાપામાં હ્રાસેન વનમાં કરી હતી અને તેમના કાનમાંથી ખીલા કાઢવાને પ્રસ`ગ તેમજ નિર્વાણુ-અને મહાસેન જૈનની નજીક જ્યચાઆપાપામાં બનેલાં ા મહાસેન વનનું નામ વતીપતિ ચડપ્રદ્યોતના નામ પરથી પડયું હતું અને તે મુખ્ય અવ તીમાં આવેલું હતુ' તે આપણે આગળ જોઇ ગયા.
૨૩
1
1
1
મહાકવિ કાલિદાસ પેાતાના અમર કાબ્યરત્ન ‘મેઘદૂત ’ માં પક્ષ દ્વારા મેને સદેશ આપતાં તેને દશાનુ પાટનગર વિદિશા નિહાળ્યા પછી, પશ્ચિમે વળવાની સલાહ આપે છે અને ત્યાં સિંધુ ૧૦ -નદી વઢાવ્યા પછી આવતી પ્રદેશમાં સ્વવાસીઓના શેષ પુણ્યથી વસેલી સ્વઞના જ એક તેજસ્વી ખ& સમી શ્રી વિશાલાના ૧૧ દર્શન કરવાની સલાદ આપે છે. તે નગરી અતિ વિશાળ હૈાઇને શ્રી વિશાલા કહેવાતી અને તે પુણ્યભૂમિ હપ્તે શ્રી પાષા નામે એળ ખાતી. ભગવાન મહાવીરસ્વામી ત્યાં નિર્વાણૢ પારવાથી તે પાપાના નામે ઓળખાતી. એટલે માનવું પડે છે હું ત્રિશાલા નગરીતુ સ્થાન અતિના પ્રદેશમાં જ છે ( ઉપરની ટી. ન ૫ તથા રૃ. ૭૯ )
બૌદ્ધ ગ્રન્થામાં જષ્ણુાવેલું છે કે સુસુમાર પંત પાસે ભગ્ન જાતિ
૧૦ પૂર' નામ કાર્સલ સિંધુ, જે ઉજ્જૈન નગરીની 'બલ નદીની. વ્યાખા છે.
૧૬ વેળીમૂત્તા પ્રતનુ સહિા તાપતીતત્ત્વ સિન્ધુઃ ।૩૦ प्राप्यवन्तीनुदयन कथाकोविद ग्रामवृद्धान्
पूर्वोदिष्टामुपसरपुरीं श्री विशालाम् ।
खल्पीभूते सुचरित फले स्वर्गीणा गांगताना ।
-शेषः पुण्यईतमिव दिवः कान्तिमत खण्डमेकम् । ३१ पूर्व मेघदूत
7
