________________
૨૩૦
વિશ્વદાર શ્રી મહાવીર
પ્રમાદકર તને ઉચિત નથી. મનુષ્યપણું પામવું મહા દુર્લભ છે અને કર્મના વિપાકે બહુજ આકારા છે એમ સમજીને પ્રમાદ કરો ન ઘટે. પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય આદિમા તેમજ એક, બેઈન્દ્રિય, ઈન્દ્રિય ચૌઈન્દ્રિય વિગેરે પ્રદેશોમાં જીવને અસંખ્ય કાળ સુધી રહેવું પડે છે. તેમાંથી ઊગરવા માટે છે ગૌતમ! સમયનો પ્રમાદ ન કરો. કદાચ માનવભવ મળે, તે પણ આર્યદેશમાં જન્મ થ ઘણો મુશ્કેલ છે. શક, યવન, મ્લેચ્છ દેશને માનવભવ લગભગ વૃથા જાય છે. આર્યદેશમાં જન્મીને પ્રમાદ ને કરે; આર્યદેશમાં જન્મ થાય, તો પણ ખોડખાંપણુ વગરની ઇન્દ્રિયો હોવી તે મુશ્કેલ છે. તેવી ખેડખાંપણ વગરની ઇન્દ્રિયોમેળવીને ક્ષણને પણ પ્રમાદ ન કર
પંચેન્દ્રિયના વિષયોને આધીન બની, સમય ગુમાવવો તેનું નામ પ્રમાદ.
ખેડ વગરની ઇન્દ્રિય મળે, પણ ધર્મ સાંભળવાની તક ન મળે, - મળેલી તેવી તકને પ્રમાદમાં ગૂમાવવી નહિ. સમય જાય છે તેમ તેમ, શરીર ઘસાતું જાય છે. વાળ ધોળા થતા જાય છે અને કાનની સાંભજાવાની શક્તિ ઘટતી જાય છે. માટે હે ગૌતમ! સમય માત્ર પ્રમાદ ગાળો નહિ. વાતપિતનો ઉદ્દેશ શરીરમાં ભેંકાયા કરે છે અને વિવિધ પ્રકારના ઉપદ્રવથી શરીર તવાય છે. અને હેરાન હેરાન કરી મૂકે છે. એ સ્થિતિથી બચવા પ્રમાદ ન કરે.
પથમ જળમાં ડૂબેલું કમળ પાછળથી જેવી રીતે જળની ઉપર આવી જાય છે, તેવી રીતે ચિરકાળથી વળગેલા પરિચિત વિષયમાં તું ડૂબેલ , તે પણ હે ગૌતમ ! કમળની પેઠે ઉપર આવી જવું તને ગ્ય છે, પણ પ્રમાદ ઉચિત નથી,
ઘર અને સ્ત્રીને એક વાર ત્યાગ કરી અણગારપણું આદર્યા પછી વળી પા વમન કરેલ વરંતુઓને ખાવાનો કે ચાટવાને વિચાર કરે
