________________
૨૦૦
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
વિવજિન્ના ' વૃક્ષપણી' (શ્રી હેમચંદ્રસૂરિષ્કૃત નિંઢું સ’ગ્રહ ) ‘વિદ્યાજિૉ ' સ્ત્રી-ભેોંયÈાળું ( વૈદક શબ્દસિન્ધુ ) :
"
આ ઉપરથી ‘મન્ના' શબ્દની વ્યાપકતાના સાચા ખ્યાલ આવી જવા જાઇએ. હવે વિચાર કરતાં એમજ જણાશે, પ્રભુ શ્રી વીરે લીધેલ ઔષધિ તે સાચે મા' ''નામક ખાટાશવાળી ઔષધિ હતી અને દાહનાં દર્દી પર ખટાશની જરૂર રહે જ છે,
'
婚
• ૩૬ '` આ શબ્દ પુલિગ છે સાજા'ર' સાથે જોડાયલા છે અને મંત્તા' ના વિશેષણુ રૂપ છે. અનુ' સંસ્કૃત રૂપ ત: થાય છે. જો અહી” (sy ‘gy' ૮ હિદુ ' વિગેરે પ્રત્યેાઞ હેાત તે તેને અથ બિલાડાને માર્યાં એવા થાત, કિન્તુ અહી' તે! ' પ્રયાગ - છે જેને અ માર સસ્કારિત' એવેશ થાય છે.
.
..
ઃ
"
• માંલવ ' અને ' હપ ’ ના પુલિંગ પ્રયાગ પણ માંસ અની વિરૂદ્ધમાં જાય છે. ઔષધિ વિજ્ઞાનમાં બીજા દ્રષ્ય વર્તે સંસ્કારિત વાતુઓને માટે- ષિત ' • રાનીત ’· માતિ ' ઇત્યાદિ પ્રયાગ થાય છે. જેના અથ દર્દી–સ’સ્કારિત' રાઇ સ’કારિત ાિલિક ઔષધિ સસ્ટારિત થાય છે. અહીં રૂપ 'ના અ સંસ્કારિત અને ‘ માનવિકલ્પ 'ના અર્થ માજાર વનસ્પત્તિની ભાવના વાળા થાય છે.
(
( યુ.વધુજી' એ એક જાતની ખાવાની વનસ્પતિ છે, જે બહુ જે દિવસ સુધી રાખી શકાય છે અને જેના સેવનથી ગરમી, રક્તદેાષ પિત્તજવર આદિ અસા‚ રાગે! મટી જાય છે, તેના સંસ્કૃત પર્યાય વર ' થાય છે. જેના બનેલા કૅટલાક શબ્દોના શબ્દ નીચે. સુષ્મ છે.
:
'
'
14
યુટ ’—ચતુષ્પની ( હૈમ નિ`ટુ સંગ્રહ )
સુટી ’—પૂરાણી વનસ્પતિ ( હેમ નિષ’તુ સ ંમઢ)
1
