________________
}}
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
માંડયા. કુમારને નવાઇ જેવું થયું. તેમને બનાવટી રૂપની ગંધ આવી. તાણીને એક મુષ્ટિપ્રહાર દોડતા દેવના ખભા પર કર્યાં, દેવ ગભરાણા, શ્વાસેાવાસ તેના જોરપૂર્ણાંક ચાલવા લાગ્યો. મુષ્ટિના પ્રહાર થતાં તે વામન સ્વરૂપી બની ગયા. કસોટી કરવા જતાં પોતે હાર્યાં છે એમ જાણી તેણે મહાવીરની ક્ષમા યાચી. કુમાર તે ક્ષમાના સાગર હતા, કારણ કે પ્રાણીમાત્રમાં તેએ પાતાના જેવા જ આત્મ-પ્રકાશ ખૈતા હતા. હસીને તેમણે દેવને જવા દીધા. હાર્યા તેથી દેવે માફી માગી, પરન્તુ તેના આગમનના ઉદ્દેશ કેવળ કસેાટી કરતાં બે ડગલાં આગળના હાય તા પણ શી ખબર ! “ મહાવીર–ચરિત્ર ” અંગેના ઘણા ગ્રન્થેામાં ઉક્ત દેવે તેમને વમાનને બદલે “ મહાવીર” નામ આપ્યા ઉલ્લેખ છે. પણ તે બરાબર નથી. કારણ કે કુમારે સવપ્રથમ વીરત્વ મેરુશિખરે ઇન્દ્રને બતાવેલું અને ઇન્દ્રે તેમને ત્યાં જ “ મહાવીર ” નામ આપેલુ
22
""
લેખશાલા પ્રવેશઃ-પ્રાચીન કાળમાં પુત્રને સાતમા વર્ષે શાળામાં મેકલવામાં આવતા, આજે તેને બદલે પાંચની વયે માકલવામાં આવે છે અને તેથી વિદ્યાર્થી ભવિષ્યમાં સારી પ્રગતિની આશા રાખવામાં નિષ્ફળ નીવડે છે. આજના જમાનામાં પાંચની વયે બાળકનું શારીરિક બંધારણ નબળુ` અને તેજહીન હોય છે. તેથી તે નિશાળમાં જાય તે છે, પણ ત્યાંના એકડા-બગડાનો ભાર તેના કુમળા શરીરની કુમળી શાખાઓને વાળી દે છે અને ત્યાંથી જ ભાવિના તેના અશકત શરીર અને અપૂર્ણ અભ્યાસની આગાહી કરી દે છે. પુત્રને નિશાળે બેસાડવાની ક્રિયાને તે સમયમાં · નિશાળ ગરણું ” કહેતા, આજે પણ ઘણા શહેરામાં નિશાળ ગરણાની ક્રિયા થતી જોવામાં આવે છે.
મહાવીર કુમારને સવા સાત વર્ષ થયાં એટલે તેમના માતા પિતાએ ચાલ્યા આવતા રીવાજ અનુસાર તેમને શાળામાં બેસાડવાના વિચાર * महोपसर्गै एप्येष न कंप्य इति वजिणा महावीर इत्यपरं नाम चक्रे નવતેઃ ॥ ૧૦૦ ત્રિ. શ. પુ. ચ. મૂળ ૧૦ મેા સ.
!
