________________
માતા-પિતાનું સ્વર્ગગમન
૯૩ ભાંડુ, મિત્રો તથા સંબંધીઓને વિસર્જિત કરી અભિગ્રહ ધારણ કર્યો કે, “નિર્મળ આત્મપ્રકાશની શોધમાં વિહરતાં વિહરતાં જે પ્રકારના ઉપસર્ગો સહેવાની આવશે તે જરાપણ દ્વેષ કર્યા વગર સમભાવપૂર્વક અડગતાથી સહીશ અને ત્યાં સુધી શરીરની સારસંભાળ પણ રાખીશ નહિ.”
શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુએ ચાર હજાર રાજાઓ સાથે, મલ્લિનાથ અને પાર્શ્વનાથ ભગવતે ત્રણસો સાથે, વાસુપૂજ્ય સ્વામીએ છસો સાથે દીક્ષા લીધી હતી. વિરપ્રભુની સાથે કઈ ન હતું. તેઓ તે અદ્વિતીય એકલા જ અનગારી થયા હતા.
દીક્ષાનું મહત્તવ –જગતના ભૂલભૂલામણ ભરેલા રસ્તાઓને ત્યાગ કરી, વિકટ પણ સરળ માર્ગ પર પ્રયાણ આદરવું, તે માર્ગ સૂર્યના કિરણથી એ સૂમ અને વિશેષ સુગંધમય હોય. જ્યારે સંસારનો માર્ગ વેર-ઝેરના ડામર વડે ખરડાયલે રહે છે. સંસારવાટે લૂંટાવાને ભય રહે, આ મૂનિમાર્ગમાં લૂંટવાની પાશવી ભાવના કે લૂંટાવાની નિર્બળ ભાવનાને સદંતર ખ્યાલ ન આવે. સંસાર આખો ઈટ ને માટીની દિવાલોથી ચણેલી જેલ જેવો છે. જન્મતા બાળકને જઈ પૂછો કેવળ એટલે શુદ્ધ નિર્મળ, સંપૂર્ણ, અસાધારણ, અનંતજીવી. કેવળ જ્ઞાન એટલે આ માને પૂર્ણોદય. પૂનમની રાતે આકાશમાં ખીલતા પૂર્ણ ચન્દ્રથીયે અદકે હોય કેવળ જ્ઞાનને ધવલપ્રકાશ. તેમાં સર્વકના સર્વભાનું દર્શન થાય, જે રીતે દર્પણમાં ગમે તે વસ્તુનું પ્રતિબિંબ પડે છે.
તીર્થકરેને જન્મથી મતિ–ભુત અને અવધિજ્ઞાન હોય છે. દીક્ષા સમયે તેમને ચોથું મન:પર્યવ નામે જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે અને પાંચમું કેવળજ્ઞાન–આત્મપ્રદેશની આસપાસ રમતા મલિન પ્રકારના રજકણે નિમૂળ થતાં–ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રભુ શ્રી મહાવીરે જે સમયે ક્રોમ સામાયિં ને પાઠ ઉચ્ચર્યો કે તરત જ તેમનો આત્મા વિશેષ પ્રકાશપૂર્ણ બને અને તેમને મન:પર્યવજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું.