________________
નં
- =
=
માતા પિતાનું સ્વર્ગગમન માડીજા ભાઈ જશે તે ક્યમ પાલવશે.” તેમનું હૈયું ભરાઈ આવ્યું, માતા-પિતાના અવસાનને ઊડે જખમ ન રૂઝાય ત્યાં સુધી શ્રી મહાવીરને સંસારમાં રહેવા સમજાવ્યા. શ્રી મહાવીરે ફક્ત બે સાલા માટે કબુલાત આપી.
શ્રી મહાવીરે બે વર્ષ માટે સંસારમાં રહેવાનું કબૂલ્યું, પરંતુ તેમણે જીવન દીશા પલટાવી નાંખી, આગામી દિવ્ય જીવનને પાયો નાખવાની તેમણે શરૂઆત કરી. એક નિવૃત્તિ ભવન તૈયાર કરાવ્યું, તેમાં તેઓ શાંત ને સંયમી રીતે જીવવા લાગ્યા. પિતાની અંગત બાબતોને તમામ બેજે કરચાકરને માથેથી તેમણે ઉઠાવી લીધો. સવાર બપોર ને સાંજ આત્મામાં દઢપણે રમવાની કસરતમાં રસ લેવા * માંડવ્યા. ડગલે ડગલે પ્રાણીમાત્રના કલ્યાણની નિર્મળ ભાવનામાં તરવા લાગ્યા. સંસારના નાશવંત પદાર્થમાં દેડી જતી નજરને અધ્યાત્મ લેકના શાશ્વત સત્યોમાં ઠેરવવા લાગ્યા. વાસુદેવ ને ચક્રવર્તીના ભાગે ભોગવવા છતાં પણ અસંતોષની આગમાં જળતી ઇન્દ્રિયેને ઠેકાણે લાવવા તેના મૂળમાં સંયમ જળ છાંટવા માંડ્યા. માનવીની જન્મપરંપરાનું આદિ કારણ–પૂલ નાશવંત પદાર્થો પ્રત્યેનો તેનો મોહ છે. જે તેનો મોહ વિધસ્નેહમાં પલટાઈ જાય તો આત્માનું તેનું સામર્થ્ય વિશ્વાત્માને આંગણે આનંદમાં હાલી શકે. શ્રી મહાવીરે પરિગ્રહ ઘટાડી નાંખ્યો. કામ-ક્રોધ-લેભને મેહની ચતુરંગી દિવાલના મૂળમાં આત્મ પ્રકાશનો વજ પ્રહાર કર્યો, દોષ કે ઈષ્યના વિષય તરંગ તેમના અમૃત શરપૂર અંતર–સરે ન ટકી શક્યા, સ્વ-પરનો જાતિ સહજ ખ્યાલ આત્માના અભિન્નત્વ વડે તેમનામાંથી બહાર ફેંકાઈ ગયો. “ઘર-બહાર ' ના ભેદ જન્માવતી રંક મનોદશાનો ઝેરી પવન તેમના વિશ્વવ્યાપી જીવન-વૃક્ષને ન હલાવી શક્યા. સુખ-દુખની જોડલી તેમના આત્મ-મંદિરે ઘોંઘાટ મચાવવાને બદલે તાલમય નૃત્ય કરવા લાગી. એક દષ્ટ અને અડોલ દીપશિખાન જેમ શ્રી મહાવીર
