________________
૧૩૮
તત્ત્વાર્થસૂત્ર-પ્રશ્નોત્તર દીપિકા
શબ્દાર્થ ' તરીયા-ત્રીજે
વતઃ –પીતલેશ્યાવાળે .. સૂત્રાર્થઃ ત્રીજે નિકાય પીતલેશ્યાવાળે છે. -
વિશેષાર્થ-સમજૂતી પૂર્વોક્ત ચાર-નિકામાં ત્રીજા નિકાયના દેવ જ્યોતિષ્ક છે, એમાં ફક્ત પીત–તેજોલેક્યા છે. અહીં લેશ્યાને અર્થ દ્રવ્યલેશ્યા એટલે કે શારીરિક, વર્ણ છે, અધ્યવસાય-વિશેષરૂપ ભાવલેણ્યા નથી; કેમકે ભાવલેણ્યા તો ચારે નિકાયના દેવોમાં છ હોય છે. [૨] હવે ચારે નિકાના ભેદ કહે છે:
दशाष्टपञ्चद्वादशविकल्पाः कल्पोपपन्नपर्यन्ताः ।३।... (दश+अष्ट+पञ्च+द्वादश+विकल्पा:+कल्पोपपन्न+पर्यन्ताः)
શબ્દાર્થ રંશ—દશ
' યEટ--આઠ પદ્મ–પાંચ
રિબાર .. વિવા:–ભેદો
પોપષન–કપ પન્ન દે વર્ચના:-સુધીના
સૂત્રાઃ કલ્પપપન્ન દેવ સુધીના ચતુર્નિકાયિક દેના અનુક્રમે દશ, આઠ, પાંચ અને બાર ભેદ છે. ' વિશેષાર્થ-સમજતી
" ભવનપતિનિકાયના દશ, વ્યંતરનિકાયના આઠ, તિબ્બનિકાયના પાંચ અને વૈમાનિકનિકાયના બાર ભેદે છે. તે બધાનું વર્ણન આગળ કરે છે. વૈમાનિકનિકાયના બાર ભેદો કહ્યા છે તે કોપપન્ન વૈમાનિક દેવ સુધીના સમજવા જોઈએ; કેમકે કલ્પાતીત દેવ વિમાનિક
૧ લશ્યાનું વિશેષ સ્વરૂપ જાણવા માટે જુઓ હિંદી કર્મગ્ર ચોથાનું | લેહ્યાબ્દિવિષયક પરિશિષ્ટ પૂ. ૩૩.
