________________
૧૫
ધનકરણ.
હવે અદ્યસ્તનસ્થાન પ્રરૂપણા કરાય છે તે આ પ્રમાણે પ્રથમ સજ્યેયભાગાધિક સ્થાનથી પૂર્વે અનતભાગાષિક અનુભાગસ્થાન કેટલાં ?——ક‘ડક પ્રમાણુ,
૧ અદ્યતનસ્થાનપ્રક્રૃપા એટલે વિવક્ષિત વૃદ્ધિની પૂર્વલી વૃદ્ધિની જે કઇ વિવક્ષા કરવી તે. અદ્યસ્તનસ્થાનપ્રરૂપણા પાંચ પ્રકારની છે. તેની સ્થાપનાપૂર્વક સમજ આ પ્રમાણે
૧ અનંતભાગવૃદ્ધિ ।। ૨ અસયભાગવૃદ્ધિ ૩ સખ્યભાગવૃદ્ધિ ॥ ૪ સગુણવૃદ્ધિ" ૫ અસગુણવૃદ્ધિ ॥ અનંતનુવૃદ્ધિ ॥
પ્રથમ અનતરાધસ્તનપ્રરૂપણા એટલે ( વચમાંની કાપણ વૃદ્ધિ મૂક્યા વિના ) વિવક્ષિતવૃદ્ધિની અપેક્ષાએ પૂર્વની વૃદ્ધિમાં જે કંઇ વિવક્ષા કરવી તે, જેમકે ખીજી વૃદ્ધિની અપેક્ષાએ વ્હેલી વૃદ્ધિમાંત્રીજીની અપેક્ષાએ બીજીમાં, ચેથીની અપેક્ષાએ ત્રીજીમાં-પાંચમીની અપેક્ષાએ ચોથીમાંને છઠ્ઠીની અપે ક્ષાએ પાંચમી વૃદ્ધિમાં જે વિવક્ષા તે શ્રી ટીકાકાર મહારાજે કહી છે.
ખીજી એકાન્તરિત અદ્યતનસ્થાનમા ણુા-એટલે ૬ વૃદ્ધિના અનુક્રમમાં વિવક્ષિત વૃદ્ધિથી પૂર્વેની એક વૃદ્ધિ તજીને અનતરવૃદ્ધિમાં જે કઇ વિવક્ષા કરવી તે જેમકે ત્રીજી વૃદ્ધિની અપેક્ષાએ વ્હેલી વૃદ્ધિમાં, ચોથીની અપેક્ષાએ ખીજીમાં, પાંચમીની અપેક્ષાએ ત્રીજીમાં ને છઠ્ઠી વૃદ્ધિની અપેક્ષાએ ચેાથી વૃદ્ધિમાં જે વિવક્ષા કરવી તે ટીકાકાર મહારાજે કહી છે.
ત્રીજી યન્તરિત અઘરતનસ્થાન મા ણા–એટલે કે વૃદ્ધિના અનુક્રમમાં વિવક્ષિત વૃદ્ધિની પૂર્વની બે વૃદ્ધિ વઈને અનંતર વૃદ્ધિમાં જે કઇ વિવક્ષા કરવી તે–જેમકે ચેાથી વૃદ્ધિની અપેક્ષાએ વ્હેલી વૃદ્ધિમાં, પાંચમી વૃદ્ધિની અપે ક્ષાત્રે ખીજી વૃદ્ધિમાં ને છઠ્ઠી વૃદ્ધિની અપેક્ષાએ ત્રીજી વૃદ્ધિમાં જે વિવક્ષા કરવી તે આ પ્રમાણે—
પ્રથમ સભ્યેયગુણુવૃદ્ધિ (=ુલા ચેાગડાથી) પૂર્વે અને'તભાગાધિક અનુભાગસ્થાના ( એકડા ) કેટલાં?–કડકાધિક કડકવયાધિક કડક કડક ધનપ્રમાણુ, (૪+૧૬+૧૬+૬૪=૧૦૦ એકડા),
પ્રથમ સગુણુદ્ધિ ( પહેલા પાંચડાથી ) પૂર્વે સખ્યભાગ વૃદ્ધિ અનુભાગસ્થાના ( ગડા ) કેટલાં ?–કડકાધિક ફંડવ ઢયાધિક ક્રુડક ધનપ્રમાણુ, (૪૧૬+૧+૬૪=૧૦૦ ભુગડા )