SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 56
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ૧૫૬ જૈન સંસ્કૃત સાહિત્યને ઇતિહાસ [પ્રકરણ રઓ છે. એમાં એકંદર ૨૬૦ પહો છે. એમાંનાં ઘણાંખાં પદો અનુષ્યભ છંદમાં છે. પ્રત્યેક પરિચ્છેદનું અંતિમ પધ ભિન્ન છંદમાં છે. ત્રીજા પરિચ્છેદમાં એજન્સ ગુણને અગેનું લખાણ ગામાં છે. આ બાદ કરતાં તમામ લખાણ પધમાં છે. વિષય–પ્રથમ પરિચ્છેદમાં કાવ્યનું લક્ષણ, કાવ્યની રચનામાં હેતુ તરીકે પ્રતિભાને ઉલેખ, પ્રતિભા, વ્યુત્પત્તિ અને અભ્યાસની વ્યાખ્યા, કાવ્ય રચવા માટેના અનુકૂળ પ્રસંગો અને કવિઓને પાળવાના નિયમો એમ વિવિધ બાબતો રજૂ કરાઈ છે. બીજા પરિચ્છેદમાં કહ્યું છે કે કાવ્ય સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, અપભ્રંશ અને ભૂતભાષા એમ ચાર ભાષામાં રચી શકાય. કાવ્યના છનિબદ્ધ અને અનિબદ્ધ એ બે પ્રકારે અને પઘ, ગઘ અને મિશ્ર એમ એના ત્રણ પ્રકારે પણ પડાયા છે. વિશેષમાં અહીં પદ, વાક્ય અને અર્થના દેષનો વિચાર કરી છે. ત્રીજા પરિચ્છેદમાં દસ ગુણની વ્યાખ્યા આપી એનું વિવરણ કરાયું છે. ચેથા પરિચ્છેદમાં શબ્દાલંકારના (૧) ચિત્ર, ઉ) વક્રોક્તિ, (૩) અનુપ્રાસ અને () યમક એ ચાર પ્રકારોને, અર્થાલંકારના ૩૫ પ્રકારને તેમજ વૈદભ અને ગૌડી એ બે રીતિને વિચાર કરી છે. પાંચમા પરિચ્છેદમાં નવ રસનું નિરૂપણ છે. નાથક અને નાયિકાના ભેદો તેમજ બીજી કેટલીક બાબતે પણ અહીં આલેખાઈ છે. ઉદાહરણ– આ કૃતિમાં જે ઉદાહરણો અપાયાં છે તે ક્તના પિતાનાં હોય એમ લાગે છે. કેટલાંક ઉદાહરણો પાઈયમાં છે. જુઓ ૧ “કિતની વણજાર નામને મેં એક લેખ લખ્યો છે એ બા ગુ.સ માટે એના તરીએ સ્વીકાર્યો છે પણ હજી સુધી તે છપાવ્યા નથી
SR No.011514
Book TitleSanskrit Sahitya no Itihas
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHiralal R Kapadia
PublisherMuktikamal Jain Mohan Mala
Publication Year1956
Total Pages157
LanguageGujarati
ClassificationBook_Gujarati
File Size4 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy