________________
સોળમું] નીતિશાસ્ત્ર
૨૬૧ (૬) સૂક્તાવલી–આ તત્ત્વવલ્લભની રચના છે. *
(૭) સુક્તિયુક્તાવલી– આ નામની ત્રણ કનિઓ છે. એના કતનાં નામ શ્રતમુનિ, સેમદેવ અને સેમસેન છે
(૮) સુક્તિરત્નાવલી– આના કર્તા અભયચક છે. બીજા પ્રકારની કૃતિઓનાં નામ નીચે મુજબ છે –
સુભાષિત, સુભાષિતશતક, સુભાષિતષત્રિશિકા, સુભાષિતસાહાર, સુભાષિતાણુ, સૂક્તસગ્રહ, સૂક્તસહ અને સૂક્તાવલી યાને સુભાષિતસ ગ્રહ,
(૩) રાજનીતિ નીતિવાક્યામૃત (લ વિ. સં. ૧૦૨૫)- આના કર્તા દિ તાર્કિક કવિ સોમદેવસૂરિ છે. એઓ દેવ' સઘના યશદેવના શિષ્ય નેમિદેવના શિષ્ય થાય છે અને મહેન્દ્ર ભટ્ટારકના અનુજ થાય છે એમણે શકસંવત ૮૮૧ (વિ. સ. ૨૦૧૬)માં યશસ્તિલક-ચંપૂનામની કૃતિ રચી છે. નીતિવાકચામૃતની પ્રશસ્તિમાં યશોધર-ચરિત્રનો જે ઉલ્લેખ છે તે આ જ કૃતિ છે. વિશેષમાં આ ગ્રંથકારની (૧) ત્રિવર્ગ–મહેન્દ્ર
૧ આને અંતભાવ ચાર પુરુષાર્થ પૈકી અર્થ–પુરુષાર્થના કરાય છે જુઓ જેસાઈ(૫ ઉ1)
૨ આ ગ્રંથ અજ્ઞાતક ક સા થા તેમજ એ ટીકાગત પધાત્મક અવતરાની સચી સહિત “માશિ. મા ગ્રંથા રર તરીકે વિ સ ૧૯૭૯મા છપાય છે. મૂળની એક સુંદર તાડપત્રીય હાથથી મળે છે “મ રિયા નીતિરાજા નામને ૫ નાથુરામ પ્રેમીને મનનીય લેખ જૈ. સા. ઇ. ષ ૧ર)માં છપાયે છે એ લેખતે આ સટીક કૃતિની ભૂમિકા રૂપ હતા એને અશત વિસ્તાર છે.
૩ મહેન્દ્ર અને એના સારથિ માતલિ વચ્ચેની ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રણ વર્ગ–પુરુષાર્થને અગેની ચર્ચા સવાદરૂપે આમા જ કઈ હશે