________________
118
क्षेत्रगणितव्यवहारः
अत्रोद्देशकः । चत्वालक्षेत्रस्य व्यासस्तु भसयकः परिधिः । षट्पञ्चाशदष्टं गणितं तस्यैव किं भवति ॥ २६ ॥ कूर्मनिभस्योन्नतवृत्तस्योदाहरणम्विष्कम्भः पश्चदश दृष्टः परिधिश्च पत्रिंशत् । कूर्मनिभे क्षेत्रे किं तस्मिन् व्यवहारजं गणितम् ॥ २७ ॥
अन्तश्चक्रवालवृत्तक्षेत्रस्य बहिश्चक्रवालवृत्तदोत्रस्य च व्यवहारफलानयनसूत्रम्
निर्गमसहितो व्यासस्त्रिगुणो निर्गमगुणो बहिणतम् । रहिताधिगमव्यासादभ्यन्तरचक्रवालवृत्तस्य ॥ २८ ॥
अत्रोद्देशकः । व्यासोऽष्टादश हताः पुनर्बहिनिर्गतास्त्र यस्तत्र । व्यासोऽष्टादश हम्ताश्चानः पुनरधिगतास्त्रयः किं स्यात् ।। २९ ।। समवत्तक्षेत्रस्य व्यावहारिकफलं च परिधिप्रमाणं च व्यासप्रमाणं च संपोज्य एतत्संयोगसङ्ख्यामेव स्वीकृत्य तत्संयोगप्रमाणराशेः सकाशात पथक् परिधिव्यासफलानां सङ्यानयनसूत्रम् ....
गणिते द्वादशगुणिते मिश्रप्रक्षेपकं चतुःषष्टिः । तस्य च मुलं कृत्वा परिधिः प्रक्षेपकपदोनः ॥ ३० ॥
अत्रोदेशकः । परिधिव्यासफलानो मिश्र पोडशशतं सहस्रयुतम् । कः परिधिः किं गणितं व्यासः को वा ममाचक्ष्व ॥१॥