________________
Vada ]
Gaṇadharavada
विशेषविषययेति तात्पर्यार्थः । तस्मात् सर्वेषामपि पदानां विवक्षावशतः सामान्यमयो विशेषमय पदार्थों युक्तः, न पुनरेकान्तेनेत्थंभूत एव, अनित्थंभूत एव वेति । कुतः १ इत्याह- " वत्थुस्सेत्यादि" यस्मात् सर्वोऽपि वाच्यस्य वाचकस्य वा वस्तुनः स्वभावः पर्यायापेक्षया विश्वरूपो नानाविधो वर्तते । ततश्च सामान्यविवक्षया घटशब्दः सर्वात्मकत्वात् सर्वेषामपि द्रव्य-गुणक्रियाद्यर्थानां वाचकः, विशेषविवक्षया तु प्रतिनियतरूपत्वाद् य एवास्येह पृथुबुनोदराद्याकारवानर्थो वाच्यतया रूढस्तस्यैव वाचकः । एवमन्योऽपि शब्दो विशेषविवक्षया या यत्र देशादौ यस्यार्थस्य वाचकतया रूढः स तस्य वाचको द्रष्टव्यः । सामान्यविवक्षया तु " सर्वः सर्वस्य वाचकः, सर्वे च सर्वस्य वाच्यम् " इत्यनया दिशा सकलं स्वधिया भावनियमिति ।
• 75:
तदेवं तेन त्रिजगत्स्वरूपवेदिना भगवता श्रीमन्महावीरेण निःशेषपरप्रबोधनोपायकुशलतया तीक्ष्णपरशुनेव निपुणयुक्तिप्रबन्धेन गुपिलवल्लीवितान इव मूलाच्छिन्नः समस्तोऽपि तस्य तत्समासन्नपरम कल्याणस्येन्द्र भूतेः संशयः ।। ५२-५५ ( १६०० - १६०१ - १६०२-१६०३ ) ।।
D. C.-Gautama! you have not followed my exposition of these padas ( sentences ) of the Veda. Hence, you have a doubt regarding the soul. Or, you do not know the meaning of these, as well as, the remaining sentences of the Veda.
Consequently, you raise the following queries in connection with all the sentences of the Veda:
1. Just as sabda is the meaning of the subdu ( sound ) of a kettle-drum, a tabor, a double drum, etc., so, is the meaning of these sentences sruti, i. e., sabda ?
2. Is it vijñana-the vijñana which arises and which is associated with the object connoted by it when the word like ghata is pronounced?
3. Do the padas of the Veda mean vastu-bhed of the type noticed when the word ghata is pronounced; the type, viz., that this connotes an object which has a wide bottom, an expansive belly, etc., and not a piece of cloth ?