SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 405
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ज्ञानार्णवः ।.. ३८१ . पिण्डस्थं च पदस्थं च रूपस्थं रूपवर्जितम् । .. चतुझे. ध्यानमानातं भव्यराजीवभास्करैः॥१॥ अर्थ-जो भव्यरूपी कमलोंको प्रफुल्लित करनेके लिये सूर्यके समान योगीश्वर हैं। उन्होंने ध्यानको पिण्डस्थ, पदस्थ, रूपस्थ और रूपातीत ऐसे चार प्रकारका कहा। पिण्डस्थे पञ्च विज्ञेया धारणा वीरवर्णिताः। संयमी याखसंमूढो जन्मपाशान्निकृन्तति ॥२॥ अर्थ-पिंडस्थ ध्यानमें श्रीवर्द्धमान खामीसे कही हुई जो पांच धारणायें हैं उनमें संयमी मुनि ज्ञानी होकर संसाररूपी पाशको काटता है ॥ २ ॥ पार्थिवी स्यात्तथाग्नेयी श्वसना वाथ वारुणी। तत्वरूपवती चेति विज्ञेयास्ता यथाक्रमम् ॥३॥ अर्थ-वे धारणा पार्थिवी, आमेयी, तथा श्वसना, वारुणी और तत्त्वरूपवती ऐसे यथाक्रमसे होती हैं |॥ ३ ॥ . सो प्रथमही पार्थिवी धारणाका स्वरूप कहते हैं, तिर्यग्लोकसमं योगी सरति क्षीरसागरम् । निःशन्दं शान्तकल्लोलं हारनीहारसंनिभम् ॥ ४॥ अर्थ-प्रथमही योगी मध्यलोकमें स्वयंभू रमण नामा समुद्रपर्यन्त जो तिर्यक् लोक है, उसके समान निःशब्द, कल्लोलरहित, तथा वरफके सदृश सफेद क्षीरसमुद्रका ध्यान (चिन्तवन ) करें ॥ ४ ॥ तस्य मध्ये सुनिर्माणं सहस्रदलमम्बुजम् । सरत्यमितभादी दूतहेमसमप्रभम् ॥५॥ . अर्थ-उस क्षीरसमुद्रके मध्यभागमें सुन्दर है निर्माण (रचना) जिसका और अमित फैलती हुई दीप्तिसे शोभायमान पिघलाये हुए सुवर्णकीसी प्रभावाले एक सहसदलके कमलका चिन्तवन (ध्यान) करै ॥ ५॥ अनरागसमुद्भुतं केसरालिविराजितम् । जम्बूद्वीपप्रमाणं च चित्तभ्रमररक्षकम् ॥ ६॥ अर्थ-फिर इस कमलको कैसा ध्यावै कि कमलके रागसे उत्पन्न हुई केसरोंकी पंक्तिसे विराजमान ( शोभायमान ) तथा चित्तरूपी अमरको रंजायमान करनेवाले जम्बूद्वीपके वरावर लाख योजनका चिन्तवन करै ॥ ६ ॥ • वर्णाचलमयीं दिव्यां तत्र सरति कर्णिकाम् । स्फुरत्पिङ्गप्रभाजालपिशङ्गितदिगन्तराम् ॥ ७॥ ।
SR No.010853
Book TitleGyanarnava
Original Sutra AuthorN/A
AuthorPannalal Baklival
PublisherParamshrut Prabhavak Mandal
Publication Year1913
Total Pages471
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy