Traivarnikachar

SR No.: 010851
Original Sutra Author: N/A
Author: Pannalal Soni
Publisher: Jain Sahitya Prakashak Samiti
Total Pages: 438
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 16 MB

Page 302

त्रैवर्णिकाचार । मौजकी तीन लड़ी एक रस्सी बनावे । उसे तिगुनी कर एक मौंजीबन्धन बनाये। उसे कौपीन और कटिसूत्रके ऊपर कटिलिंग कल्पित करे । बाद “ॐ ही कटिप्रदेशे" इत्यादि मंत्र पढ़कर उसके तीन गांठ लगाकर उस मौंजीबन्धनको कमरके चारों ओर बांधे ॥ २३ ॥ .
मंत्र-ॐ नमोऽहते भगवत तीर्थकरपरमेश्वराय कटिसूत्रं कौपीनसहितं मौंजीवन्धनं करोमि पुण्यबन्धो भवतु असि आ उ सा स्वाहा । इति कट्या मुञ्जीं धृत्वा पुष्पाक्षतान् क्षिपेत् । - अर्थात्-" ॐ नमोऽहते " इत्यादि मंत्र पढ़कर मौंजीको हाथमें लेकर उसपर पुष्प और अक्षत क्षेपण करे।
रत्नत्रयात्मकं सूत्रं यज्ञसूत्र सुनिर्मलम् ।
हरिद्रागन्धसाराक्तरोलिङ्गं प्रकल्पयेत् ॥ २४ ॥ मंत्र-ॐ नमः परमशान्ताय शांतिकराय पवित्रीकृतार्ह रत्नत्रयस्वरूपं यज्ञोपवीतं दधामि मम गात्रं पवित्रं भवतु अहं नमः स्वाहा । इत्यनेन यज्ञोपवीतमुरसि धारयेत् ।
यह निर्मल यज्ञसूत्र रत्नत्रयस्वरूप है । इसे हल्दी और चन्दनसे रंगे और इसमें उरोलिंग की कल्पना करे। भावार्थ-यह यज्ञोपवीत छातीका चिन्ह है, ऐसा समझे । और “ॐ नमः परमशान्ताय" इत्यादि मन्त्रको पढ़कर उस यज्ञोपवीतको छातीमें धारण करे-पहने ॥ २४ ॥
जिनराजपदाम्भोजशेषसंसर्गपावनीम् ।
ब्रह्मग्रन्थि शिखामेव शिरोलिंगं मकल्पयेत् ॥ २५ ॥ मंत्र-ॐ नमोऽहते भगवते तीर्थकरपरमेश्वराय कटिसूत्रपरमेष्ठिने ललाटे शेखरं शिखायां पुष्पमालां च दधामि मां परमेष्ठिनः समुद्धरन्तु ॐ श्री ही अहं नमः स्वाहा । अनेन शिरसि पुष्पमालां धृत्वा तिलकं कृत्वा नवीनवस्त्रोत्तरीयपरिधानं कुर्यात् ।
जो जिनदेवके चरण-कमलसम्बन्धी गन्ध, अक्षत आदि पदार्थोंके स्पर्शस पवित्र हुई ब्रह्मप्रन्थियुक्त (जिसमें ब्रह्मगांठ लगी हुई है) अपनी चोटीमें ही शिरोलिंगकी कल्पना करे। भावार्थ-अपनी चोटीको ही शिरोलिंग समझे और उसमें ब्रह्मगांठ लगावे । ॥ २५ ॥
“ॐ नमोऽहते" इत्यादि मन्त्र पढ़कर सिर, पुष्पमाला धारण कर और तिलक लगाकर नई धोती और दुपट्टा पहने।
अन्तरीयोत्तरीये द्वे नूत्ने धृत्वा स मानवः । आचम्य तर्पणान्यानपि कृत्वा यथाविधि ॥ २६ ॥ ततोञ्जलिं च संयोज्य गन्धाक्षतफलान्वितम् । आचार्य याचयेत्पुत्रो व्रतानि मुक्तिहेतवे ॥ २७॥ . तच्छ्रुत्वा श्रावकाचाराव्रतानि गुरुरादिशेत् ।। गृह्णीयाचानि सम्भीत्या वीजमन्त्रं गुरोर्मुखात् ॥२८॥

Translation AI Generated

## Trivarna Acharya:

**Verse 23:**

The Trivarna Acharya consists of three strands of Mauji (cotton thread) twisted together to form a single rope. This rope is then tripled and tied into a knot, forming a Mauji-bandhan. This Mauji-bandhan is then imagined as a Katiliṅga (phallic symbol) and placed over the Kaupīna (loincloth) and Kati-sūtra (waistband). After reciting the mantra "Om Hi Katipradese" etc., three knots are tied in the Mauji-bandhan and it is then tied around the waist.

**Mantra:** Om Namo'hate Bhagavate Tirthankara Parameshvaraya Kati-sūtram Kaupīnasahitam Maujībandhanam Karomi Punyabandho Bhavatu Asi Ā U Sā Svāhā.

**Meaning:** After reciting the mantra "Om Namo'hate" etc., the Mauji is taken in the hand and flowers and Akshata (unhusked rice) are sprinkled on it.

**Verse 24:**

The Yajñopavita (sacred thread) is made of three precious substances (Ratnatraya) and is pure. It is colored with turmeric and sandalwood and imagined as a Uroliṅga (phallic symbol).

**Mantra:** Om Namah Paramasantaya Santikaraya Pavitrikritarha Ratnatrayasvarupam Yajñopavitam Dadhami Mama Gatram Pavitram Bhavatu Aham Namah Svāhā.

**Meaning:** This Yajñopavita is a symbol of the chest, so understand it as such. After reciting the mantra "Om Namah Paramasantaya" etc., the Yajñopavita is worn on the chest.

**Verse 25:**

The Brahma-granthi (knot) on the top of the head is imagined as a Shiroliṅga (phallic symbol) and is purified by the contact of the dust from the lotus feet of the Jina.

**Mantra:** Om Namo'hate Bhagavate Tirthankara Parameshvaraya Kati-sūtraparameshthinē Lalāṭe Shekharam Shikhāyāṁ Pushpamālāṁ Cha Dadhāmi Māṁ Parameshthinaḥ Samuddharantaṁ Om Śrī Hi Aham Namah Svāhā.

**Meaning:** The top of the head is considered as the Shiroliṅga and the Brahma-granthi is tied on it. After reciting the mantra "Om Namo'hate" etc., a garland of flowers is worn on the head, a tilak (mark) is applied, and new dhoti and dupatta are worn.

**Verse 26:**

The person, wearing new dhoti and dupatta, performs Achamana (ritual rinsing of the mouth) and Tarpan (offering of water to ancestors) according to the prescribed rules.

**Verse 27:**

Then, joining the palms together, offering flowers, Akshata, and fruits, the disciple requests the Acharya for the vows (Vrata) that lead to liberation.

**Verse 28:**

Hearing this, the Acharya instructs the disciple on the vows of the Shravaka (lay follower). The disciple receives these vows with reverence and the bija mantra (seed mantra) from the mouth of the Guru.