________________
(१०७) प्रकारनो छे. प्रकृतिबंध ते–कर्मनो शुभाशुभ स्वभाव, स्थितिबंध ते-कर्म केटला काल सुधी भोगवq पडशे ? तेनुं मान ते स्थितिबंध, रसबंध ते कर्म तीव्र मंद जेवू भोगववानुं होय एवो रस होय ते रसबंध, प्रदेशबंध ते-कर्मना दलीयानुं मलवं, ए ज्यारे जीव कर्म बांधे छे, ते जे वखत जे अध्यवसाय वर्ने छे तेवू कर्म बांधे छे. तेनो उदय काल प्राप्त थाय छे, त्यारे दुःख भोगवां पडे छे. आत्मानी ज्ञानशक्ति अनंती छे, पण ए कर्मयोग अवराइ गइ छे. माटे हे चेतन ! जे जे सुख दुःख आवे छे तेमां तुं राग द्वेष मा कर, राग द्वेष कस्या छे तेथी पा कर्म बांध्यां छे ने अ जन्म मरण रोगादिकनां विचित्र दुःख भोगवां पडे छे. माटे चेतन!जेने कर्मविपाक उदय आव्या छे. ते ते कर्मना स्वभाव छे तेवू बने छे, हारे स्वभाव तो जाणवा देखवानो छे ते जाणी ले, पण अज्ञानताथी अनादिका. लनो अभ्यास पड्यो छे तेथी मने दुःख थाय छ, पीडा थाय छे, एम करे छे ते हवे न कर. हवे तो तुं हारा स्वरूपनो विचार कर ने समभावे रहे. ए ज त्हारो धर्म छे. तु समभावे रहीश एटले राग द्वेषमय प्रकृति बनशे नहि. एटले सहजे ए कर्म क्षय थशे. आज सुधी तुं हारा स्वभावने जाणतो नहोतो. हवे त्हारो स्वभाव ते जाण्यो ते छतां आ जड प्रवृतिम शा सारु लेवाय छे ? एवी रीते त्रीजा पायामां ध्यान करे.
चोथो संस्थानविचय धर्मध्यान. तेमां चौदराज लोकनुं स्वरूप विचा चौदराज लोकमां जे जे पदार्थ जेवी रीते रह्या छे, ते विचारे. छए द्रव्य रह्या छे ते विचारे. छए द्रव्यनुं स्वरूप विचारे. पछी तेमां आत्माना द्रव्य साथे बीजा द्रव्यनुं स्वरूप विचारे के, जे जे गुण आत्मामा छे, ते बीज द्रव्यमां नथी. ते हे चेतन ! शा कारणसर ए द्रव्यमां म्हारापणुं माने छ ? एम विचारी पोताना.स्वरूपमां लीन थाय छे. मन वचन काया पा. ते ज स्वरूपमा स्थिर थइ जाय छे. अनुभव ज्ञान स्वभाविक प्रगट थाय छे. ए ज्ञान प्रगट थाय ते अनुभव ज्ञान- सुख जाणे. ए सुख कोइर्थ कडं जतुं नथी. पोताना श्रात्मतत्त्वमा एकाग्रता थवाथी आनंद थाय.हे