________________
कर्माकर्म
श्रीमत्रकतानचूर्णिः ॥२०६॥
वीयें
कर्तव्ये, न पराभियोग इव करोति, हर्षायमाणः, अवश्यं मया एतत्कर्तव्यं, न विपीदन्ति चलयति वा, क्षमावीय आकुश्यमानोवि नक्षुभ्यति, गंभीरो नाम परीपहेर्न क्षुभ्यते, दाउं वा काउं वा णो तुच्छो भवति, उक्तं च-'वुल्लुबुलेति ज होइ ऊणयं रिचयं कणकणेइ । भरियाई ण खुम्भंती सुपुरिसविण्णाणभंडाई ॥१॥' उवयोगः सागारअणागारुवयोगपीरियं, सागारोवयोगवीरियं अट्टविहं पंच ज्ञानानि वीण्यज्ञानानि, अणागारोवयोगवीरियं चतुर्विधं, येन स्वविपये उपयुक्तः यो यमर्थ जानीते द्रष्टव्यं च पश्यति, एकेकस्स मत्युपयोगादेः चतुर्विधो भेदो दव्यादि, एवं उवयोगवीरिए जाणति, जोगवीरियं तिविहं, मण्णमझप्पीरियं अकुशलमणणिरोधो वा कुशलमणउदीरणं वा मणस्स एगतीभावकरणं वा, मणवीरिएणय णियंठसंयता वद्धमागअवहितपरिगामगा य भवन्ति, वइवीरिए भासमाणा अपुणरुत्तं निरवशेषं च भापते वाविपयात्मोपयुक्तः, काये वीर्य सुसमाहितपसन्नवदनः सुसहरितपाद: कूर्मवदचतिष्ठते, कथं निश्चलोऽहं स्यां इत्यध्यवसितः, उक्तं हि-काएवि हु अज्झप्पं ते तपोवीय द्वादशप्रकार यस्तदध्यवसितः करोति, एवं सप्तदशविधे संयमेऽपि, एकत्वाध्यवसितस्य संयमवीयं भवति, कथमहमतिचारं न प्राप्नुयामिति, एवमादि अध्यात्मवीय, एवमादि भाववीर्य वीरियपुव्वे वणिजति विकल्पसः, उक्तं च-"सव्यणदीणं जा होज कालुगा गणणमागता संती। तचो बहुतरो उ अत्थो एकस्स पुवस्स ॥१॥ सव्वसमुदाण जलं जति पस्थिमितं हवेज संकलणं । तत्तो बहुतरो उ अत्थो एगस्स पुरस्स ॥२॥ सर्वपि तयं तिविहं पंडियं बालं च वालपंडित होइ, तत्थ बालयं तथा पंडितं च, मीसितंच, अथवा दुविधं, तं०-अगाखीरियं अणगारवीरियं, तत्थ पंडितवीरियं अणगारार्ण, आगाराणं तु दुविहं-बालं च बालपंडितं चेति, तत्थ पंडितवीरियंपि सादीयं सपजवसितंच, पालबीरियं जहा असंजतस्त, विविधो तिठाणा, तंजहा-अणादीणं अपञ्जवसितं १ अणाइयं सपजवसियं
SHARMA
॥२०६॥