________________
दीपिका-निर्युक्ति टीका अ. ७ सू. ३०-३७ पंञ्चाणुव्रतनिरूपणम् 'निःस्वष्टि शतं शती दशशतं लक्षं सहस्राधिपो लक्षेशः क्षितिपालवां, क्षितिपतिश्चक्रेशां वाञ्छति । चक्रेशः सुरराजतां सुरपतिर्ब्रह्मास्पदं वाञ्छति ब्रह्माविष्णुपदं हरिः शिवपदं तृष्णाऽवधि को गतः । १ ।
"
इति उक्तांच दर्शवेकालिके ६ - अध्ययने २१ गाथायां मूच्छा 'परिग्गहो वृत्तो' इति ॥२९॥
मूलम् - एएहिंतो देसओ वेरमणं पंच अणुव्वया ॥ ३०॥ छाया - 'पुतेभ्यो देशतो विरमणं पञ्चाऽणुव्रतानि ||३०||
૨૮
गार्ध्य लोभ आदि । इनमें से इच्छा का स्वरूप यह है - 'निर्धन पुरुष सौ की कामना करता है, जिसके पास सौ हैं उसे दस सौ - 1 - हजार की इच्छा होती है, हजार पति लाख की अभिलाषा करता है, लक्षाधिपति राजा बनना चाहता है, राजा चकवर्ती होने का मनोरथ रखना है, चक्रवर्ती इन्द्र पद पाने की कामना करता है, इन्द्र ब्रह्मलोक प्राप्त करने की आकांक्षा करता है, ब्रह्मा विष्णु का पद पाना चाहता है, विष्णु शिव - महादेव बनना चाहता है। इस तृष्णा का कहीं अन्त नहीं ॥१॥ दर्शकालिक सूत्र के छठे अध्ययन की २१ वीं गाथा में कहा है'मूर्छा को परिग्रह कहा है ||२९||
'एएहितो देसओ' इत्यादि ।
इन हिंसा आदि अव्रतों से एकदेश से निवृत्त होना पांच अणु व्रत है ॥ ३० ॥
મૂર્છાના અનેક પર્યાયવાચક નામ છે જેમ કે-ઇચ્છા, પ્રાથના, કામ, અભિभाषा, अक्षा, गार्ड, सोल वगेरे समांथी छानुं स्व३५ मा अमाये - નિધન પુરૂષ સેા રૂપીઆની કામના કરે છે, જેની પાસે સેા છે તેને હજાર– હજારપતિ લાખની અભિલાષા કરે છે, લક્ષાધિપતિ રાજા બનવા ચાહે છે, રાજા ચક્રવતી બનવાના મનેાથ સેવે છે, ચક્રવતી ઇન્દ્રપદ પામવાની કામના રાખે છે, ઇન્દ્ર બ્રહ્મલેક પ્રાપ્ત કરવાની આકાક્ષા સેવે છે, બ્રહ્મા વિષ્ણુનું પદ મળે એવું ઇચ્છે છે તે વિષ્ણુ શિવ-મહાદેવ બનવાને મનસુખ સેવે છે. આ तृष्णात हेड! ४ नथी, ' ॥१॥
દશવૈકાલિકસૂત્રના છઠ્ઠાં અધ્યયનની ૨૧મી ગાથામાં કહ્યુ` છે-મૂર્છાને પરિગ્રહ કહેલ છે’ પા
'एएहितो देसओ' इत्यादि
સૂત્રાર્થ આ હિંસા આદિ અન્નતાથી એકદેશથી નિવૃત્ત શ્યુ‘ પાંચ અણુમન છે. ૫૩૦!
ト
1 ↑
