Page Text
________________
दीपिका-न युक्ति टोका अ. ७ जू. ८ परीपहभेदनिरूपणम् २०३ परीषहजयो भवति, न-दिगम्बरोक्तरीत्या सर्वया प्रावरणादि रहितत्वमचेलत्वम्, आगमे खलु-द्विविधः कल्पः प्रज्ञप्तः, जिनकाल्प:-स्थविरकल्पश्च- तंत्रस्थविरकल्पे परिनिष्पन्नः क्रमेण धर्म श्रणानन्तरं प्रव्रज्या प्रतिपद्यते, ततो द्वादश वर्षाणि सूत्रग्रहणम् , ततो द्वादश वर्षाणि-मर्थग्रहणं करोति, ततश्च-द्वादश वर्षाणि-अनियतरूपेण बसन् देशदर्शनं करोति, देशदर्शनञ्च कुर्वन्नेव शिष्यान् निष्पादयति, शिष्य निष्पत्यनन्तरञ्चाऽभ्युद्यतविहारं प्रतिपद्यते । जिनकल्पस्तु'त्रिविधः प्रालितः शुद्धपरिहार-यथालन्दभेदाद, तत्र-जिनप्रतिपत्तियोग्यश्च जिनकल्पं प्रतितुमिच्छन् प्रथमं तावत्-तपः सत्त्वादिभावनाशिरात्मानं भावयति, कथनानुसार वस्त्रों से सर्वधा रहित होना अचेलस्व नहीं है । आगम में दो प्रकार के कल्प घतलाये गये हैं-जिन कल्प और स्थविरकल्प । स्थविर कल्प में परिनिष्पन्न पुरुष्प क्रम से धर्मश्रक्षण करने के पश्चात् मुनिदीक्षा अंगीकार करता है। तत्पश्चात् बारह वर्षों तक सूत्रों का अध्ययन करता है, फिर पारह वर्षों तक स्मों का अर्थ सीखता है, तदनन्तर घारह वर्ष तक अनियत रूप से निवास करता हुआ अनेक देशों का दर्शन करता है अर्थात् देश देशान्तर में परिभ्रमण करता है, देशाटन करता हुआ शिष्य बनाता है और शिष्य बनाने के बाद अभ्युद्यात विहार करता है। जिनकल्प तीन प्रकार का है-प्रकल्पित, शुद्धपरिहार और यथालन्द । जो जिनकलर को ग्रहण करने के योग्य है और जिनकल्प को अंगीकार करना चाहता है वह पहले -पहल तए-हय आदि की भावना से अपनी आत्मा को भावित करता है और आत्मा को साबित कर चुकने के पश्चात् दो प्रकार के વસ્ત્રોથી સર્વથા હત થવું અચેલ નથી. આગમમાં બે પ્રકારના કલ્પ કહેવામાં આવ્યા છે-જિનકલ્પ અને સ્થવિરક૫ ૨થવિરક૯પમાં પરિનિષ્પન્ન પુરૂષ ક્રમથી ધ વણ કર્યા બાદ મુનિ દીક્ષા અંગિકાર કરે છે, ત્યાર બાદ બાર વર્ષો સુધી ત્રોનું અધ્યયન કરે છે, પછી બાર વર્ષ સુધી સૂત્રોના અર્થ શીખે છે, ત્યારબાદ બાર વર્ષ સુધી અનિયત રૂપથી નિવાસ કરતા થક અનેક દેશે દર્શન કરે છે અર્થાત્ દેશદેશાન્તરમાં પરિભ્રમણ કરે છે, દેશાટન કરતે કરતે શિષ્ય બનાવે છે અને શિષ્ય બનાવ્યા બાદ અલ્પત વિહાર કરે છે. જિનકલા ત્રણ પ્રકારના છે–પ્રકલિપત, શુદ્ધ પરિવાર અને યથાલન્દ ! જે જિનકલ્પને ધારણ કરવા માટે ચગ્ય છે અને જિનકલ્પને અંગિકાર કરવા ઇરછે છે તે પહેલામાં પહેલું તપ–સવ આદિની ભાવનાથી પિતાના આત્માને ભાવિત કરે છે અને આ માને ભાવિત કરી દીધા પછી બે
| SR No. | 010523 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 895 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth |
| File Size | 73 MB |