________________
अध्ययन ५ उ. २ गा. ४४-४५ - मद्यादिविरतस्य गुणमकटनम्
1 २
3
ક
मूलम् - एवं तु गुणप्पेही, अगुणाणं च विवज्जए ।
५४१
७
૧૩
マ
तारिसी मरणंतेवि, आराहेइ संवरं ॥ ४४ ॥
छाया - एवं तु गुणमेक्षी, अगुणानां च निवर्तकः । तादृशः मरणान्तेऽपि आराधयति संवरम् ||४४ ॥ सान्वयार्थ:- एवं तु = इस प्रकार गुणप्पेही ज्ञानादि गुणोंके ग्रहण करनेमें तत्पर च=और अगुणाणं = ममादादि दोषोंका विवज्जए=त्यागी तारिसो=इस प्रकारका साधु मरणंतेचि मरणान्त-समय में अवश्य, अथवा मरणान्त कष्ट पड़ने पर भी संवरं = चारित्रको आराहेइ=आराधता है - नहीं छोड़ता है ॥ ४४ ॥
टीका - ' एवं तु' इत्यादि । एवं तु गुणमेक्षी = गुणदर्शी ज्ञानादिगुणोपार्जनदत्तचित्त इत्यर्थः, अगुणानां च =प्रमादादिदोषाणां विवर्जकः=परित्यजनशीलः तादृशः =तथाविधःसाधुर्मरणान्ते-मरणसमये अपि = निश्चयेन संवरं = चारित्रम् आराधयति= सेवते । यद्वा मरणान्तेऽपि मरणसमक्लेशोपस्थितावपि संवरमाराधयति न परित्यजतीत्यर्थः ||४४ ||
ર
५
3
४
मूलम् - आयरिए आराहेइ, समणे यावि तारिसी ।
७
८ ५
૧૦
૧૨
६
વા
गिहत्था विणं पूयंति, जेण जाणंति तारिसं ॥ ४५ ॥
छाया - आचार्यान् आराधयति, श्रमणान् अपि च तादृशः ।
गृहस्था अपि तं पूजयन्ति येन जानन्ति तादृशम् ॥ ४५ ॥ सान्वयार्थः-तारिसो=पूर्वोक्त गुणवाला साधु आयरिए=आचार्यादिकोंकी अवि य=और समणे = साधुओं की भी आरहेह = आराधना करता है, जेण= जिस
'एवं तु' इत्यादि । इस प्रकार ज्ञानादि - गुणोंके उपार्जनमें लीन, प्रमाद आदि अवगुणोंके त्यागी ऐसे साधु मृत्यु समयमें अवश्य संवर= चारित्र धर्मकी आराधना करते हैं । अथवा मृत्युके समान कष्ट उपस्थित होनेपर भी वे संवरकी आराधना करते हैं, अर्थात् उस समय भी वे संवरका त्याग नहीं करते ||४४ ॥
પુત્રં તુ॰ ઇત્યાદિ એ રીતે જ્ઞાનાદિ-ગુણાના ઉપાર્જનમા લીન, પ્રમાદ આદિ અવગુણેના ત્યાગી એવા સાધુએ મૃત્યુ સમયે અવશ્ય સવર=ચારિત્ર ધમની આરાધના કરે છે અથવા મૃત્યુસમાન કષ્ટ ઉપસ્થિત થતા પણ તે સંવરની આરાધના કરે છે, અર્થાત એ સમયે પણ તેઓ સવરને ત્યાગ કરતા નથી. (૪૪)
