________________
श्रीदशवकालिकसूत्रे
-
अपकायादियतनामाह-'न चरेन' इत्यादि ।
मूलम् न चरेज वासे वासते, मिहियाए पडतिए । 'महावाए व वायंते, तिरिच्छसंपाइमेसु वा ॥८॥
छाया-न चरेद् वर्षे वर्षति, मिहिकायां पतन्त्याम् ।
महावाते वा. वाति, तिर्यसंपातेषु वा ॥८॥ अप्काय आदिकी यतना कहते हैंसान्वयार्थः-वासे वासंते वर्षा वरसते हुए मिहियाए पहंतिए धूअर-कुहरागिरते हुए व-तथा महावाए वायंते महावायु-आँधी-के चलते हुए वा और तिरिच्छसंपाइमेसु-तीड-पतंगादिकोंके उडते हुए (साधु) न चरेजगोचरी न जावे ॥८॥
टीका-वर्षे वर्पतिवृष्टौ सत्याम् , मिहिकायां धूमिकायां पतन्त्यां सत्यां महावातेप्रचण्डपवने वाति वहति सति, तिर्यक्सम्पातेपु-तिर्य पतनशीलेषु शलभादिषु सत्सु न चरेत् । 'वासे वास्ते' इत्यनेन शीकरपातसमयेऽपि गमननिषेधः तस्यापि दृष्टावन्तर्भावात् अप्कायविराधनासाधनत्वाच्च ॥८॥ उक्ता प्रथममहाव्रतविराधनाऽधुना चतुर्थमहाव्रतविराधनाया इतरमहाव्रतविराधनाअप्कायादिकी यतना कहते हैं-'न चरेज वासे० ' इत्यादि।
जब वर्षा बरस रही हो, कुहरा (बूंअर) पड़ रहा हो, आँधी चल रही हो, टिड्डी आदि उड़ रहे हों, तब साधु गमन न करे। 'वासे वासंते' इस पदसे यह भी ग्रहण कर लेना चाहिए कि जब फुहारे पड़ रहे हों तष भी गमन न करे, क्योंकि वह भी वर्षाहीमें अन्तर्गत है और उस समय जानेसे अप्कायकी विराधना होती है ॥८॥ प्रथम महाव्रतकी विराधना बतानेके बाद अब अन्यमहाव्रतोंकी विराधना
___ अ५४ायाहिनी यतना ४९ छ-न चरेज्ज वासे० त्या न्यारे १२साई વરસી રહ્યો હોય, ધુમસ (ઝાકળ પડી રહ્યો હોય, આધી ચાલી રહી હય, ટીડ ઉડી રહ્યાં હોય, ત્યારે સાધુ ગમન ન કરે વારે વારે એ શબ્દથી એમ પણ ગ્રહણ કરી લેવું જોઈએ કે જ્યારે વરસાદની ફરફર પડી રહી હોય ત્યારે પણ ગમન ન કરે, કારણ કે તે પણ વરસાદમાં જ આવી જાય છે, અને તે સમયે જવાથી मायनी विराधना थाय छे (८)
પ્રથમ મહાવ્રતની વિરાધને બતાવ્યા પછી હવે બીજા મહાવ્રતની વિરાધનાના
