________________
अध्ययन ५ उ. १ गा. ३ - गोचर्यां गमनविधिः
3
ર ૧૦
मूलम् - पुरओ जुगमायाए, पेहमाणो महिं चरे ।
પ
७
वजंतो बीयहरियाई, पाणे य दगमट्टियं ॥ ३ ॥ छाया - पुरतो युगमात्रया, प्रेक्षमाणो महीं चरेत् ।
वर्जयन् वीजहरितानि, प्राणश्च दकमृत्तिकाम् ||३॥ गोचरी में चलने की विधि कहते हैं—
सान्वयार्थ :- पुरओ-सामने जुगमायाए = धूसर प्रमाण दृष्टिसे महि = पृथिवीको पेहमाणो-देखता हुआ बीयहरियाई - बीज, हरी, पाणे द्वीन्द्रियादिक पाणी य= और दगम हियं सचित्त जल तथा सचित्त मिट्टीको वज्र्ज्जतो =वर्जता हुआ चरे=चले ||३||
टीका - युगमात्रया = जूसरभमाणया तत्प्रमाणमसृतयेत्यर्थः 'दृष्टये 'ति शेषः । वस्तुतस्तु 'कचिद्वितीयादेः' इति नियमादत्र द्वितीयार्थे षष्ठी, तेन 'जुगमायाए ' इत्यस्य 'युगमात्रा' - मिति च्छाया, तथाच - युगमात्रां= मोक्तार्थी स्वशरीरममितामिति भावः, महीं=भूमिं मार्गभूमिमिति भावः, पुरतः = स्वाग्रतः प्रेक्षमाणः = सम्यगवलोकयन् वीजहरितानि=प्रसिद्धानि, प्राणान् = द्वीन्द्रियादिप्राणिनः, दकमृत्तिकां= सचित्तं जलं मृत्तिकां च वर्जयन् = परिहरन् चरेत् = गच्छेत् ॥३॥
3
४
૫
૬
७
मूलम् - ओवायं विसमं खाणुं, विजलं परिवज्जए ।
३८१
૯
૧૦
२
संकमेण न गच्छिना, विज्जमाणे परक्कमे ॥ ४॥ छाया - अवपातं विषमं स्थाणुं, विजल परिवर्जयेत् । सक्रमेण न गच्छेत्, विद्यमाने पराक्रमे ॥४॥
सान्वयार्थः- परक्कमे= दूसरे मार्ग के विजमाणे = ढोनेपर (साधु) ओवाय = जिस मार्ग में गिर पड़नेकी शंका हो विसमं खड़े आदिके कारण विकट हो खाणुं = काटे हुए धान्यके डंठलोंसे युक्त (और) विजलं = कीचड़वाला हो उस
अपने शरीर प्रमाण रास्ता सामने भली भाँति अवलोकन करता हुआ, बीज, वनस्पतिकाय, द्वीन्द्रिय आदि प्राणी सचित्तजल और सचित्त मृत्तिकाको बचाता हुआ गमन करे ॥ ३॥
પેાતાના શરીર પ્રમાણુ રસ્તા સામે સારી રીતે અવલેકન કરતાં, ખીજ, વનસ્પતિકાય, દ્વીન્દ્રિયાદિ પ્રાણી, ચિત્ત જળ અને ચિત્ત માટીને ખચાવી होता गमन पुरे (3)
