________________
श्रीदशवकालिकसूत्रे बोधिवीजजिनधर्मादिप्राप्ति यते, किंबहुना तीर्थकरगोत्रमपि -पुण्येनैव वध्यते, यो हि पुण्यं सर्वथा हेयं मन्यमानस्तत्त्यजति असौ समुपेक्षिततरिरिवाऽमाप्तपरतीरो मध्येसमुद्रं मजन्नवसीदति ।
ननु पुण्यपापक्षयानन्तरमेव मोक्षमाप्तिः शास्त्रे श्रूयते इति पापवत्पुण्यमप्यनुपादेयं मोक्षार्थिनामिति चेन्न, द्विविधं हि पुण्य-पुण्यानुवन्धि पापानुबन्धिच, तत्र पुण्यानुवन्धिपुण्यस्य लक्षणमुक्तम्प्राप्ति होती है। अधिक क्या कहा जाय ? तीर्थङ्कर गोत्र भी पुण्यसे ही बंधता है।
जो पुण्यको सर्वथा हेय मानता हुआ उसका त्याग करता है वह संसार-सागरमें गोते लगाता है। जैसे मध्य समुद्रमें नौकाका त्याग कर देनेवाला पुरुष समुद्रमें डूबता हुआ दुःख पाता है। __ शङ्का-पुण्य और पाप दोनोंका क्षय होनेके बाद मोक्षकी प्राप्ति होती है, ऐसा शास्त्रोंमें सुना जाता है, इसलिए पापकी तरह पुण्य भी मोक्षार्थियोंके लिए उपादेय नहीं है।
समाधान-ऐसा कहना ठीक नहीं है, क्योंकि पुण्य दो प्रकारका है(१) पुण्यानुवन्धि पुण्य, (२) पापानुबन्धि पुण्य । पुण्यानुबन्धि पुण्यका लक्षण यह हैવધારે શું કહેવું? તીર્થંકર-શેત્ર પણ પુણ્યથી જ બંધાય છે.
જે પુણયને સર્વથા હેય માનીને તેને ત્યાગ કરે છે, તે સંસાર-સાગરમાં ગોથાં ખાય છે, જેમકે મધ્ય–સમુદ્રમાં નૌકાને ત્યાગ કરી નાખનાર પુરૂષ સમુદ્રમાં हुमता : पामे छे.
શંકા-પુણ્ય અને પાપ એ બેઉને ક્ષય થયા પછી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે, એવું શાસ્ત્રોમા સાભળવામાં આવે છે, તેથી પાપની પેઠે પુણ્ય પણ મેક્ષાથીઓને માટે ઉપાદેય નથી.
સમાધાન-એમ કહેવું તે બરાબર નથી, કારણ કે પુણ્ય બે પ્રકારના છે (૧) પુણ્યાનુબ ધિ પુણ્ય, (૨) પાપાનુબધિ પુણ્ય પુણ્યાનુબ ધિ પુણ્યનું લક્ષણ એવુ છે કે
મનાર
કા સાગરમાં
