________________
श्रीदशवैकालिकमरे ___ अत्रैव चतुर्थाध्ययने- " जयं भुंजतो भासंतो पावं कम्मं न पंधह" इति भगवताऽभिहितम् , 'प्रागुक्तरीत्या मुखवत्रिकावन्धनस्याऽऽवश्यकत्वेऽपि तदपसारणमन्तरेण 'भुंजंतो' इति पदवोध्याया भोजनक्रियाया अनुपपत्त्या भोजनकाले मुनिना मुखवस्त्रिका मोचनीयेति गम्यते, अत एवात्र-'जयं भुंजतो इत्यस्य यथाकल्पलब्धान्तप्रान्तायेवाशनं मण्डलदोपवर्जनपूर्वकमभ्यवहरमाणः' इत्ये. वाशयो न तु मुखवत्रिकां वचैव भुञ्जान इति, तथा चोक्तयतनापूर्वकमोजनकाले मुखवस्त्रिकापसारणमागमानुकूलमेवेति न तस्य पापकर्मवन्धनहेतुत्वम् , अनेनैवाऽऽ.
१ पूर्वोक्तप्रमाणानुसारेण ' इत्यर्थः । ___ उत्तर-चित्त लगाकर सुनो। इसी (दशवैकालिक) के चौथे अध्ययनमें भगवान ने कहा है “जयं भुजंतो भासंतो पावं कम्मं न बंधइ।" अर्थात् यतनापूर्वक आहार करने और भाषण करनेसे पापकर्मका बन्ध नहीं होता है पहले कहे गये प्रमाणोंसे मुखवस्त्रिका बांधना सिद्ध होने पर भी उसके निकाले विना 'भुंजतो' पदसे बोध्य भोजनक्रिया नहीं हो सकती। इससे ऐसा तात्पर्य निकलता है कि भोजन करते समय मुनिको मुखवखिका हटा देनी चाहिये । अतः 'जयं भुंजतो" पदका “ कल्पके अनुसार प्राप्त हुआ अन्त प्रान्त आदि आहार मण्डलदोपोंका त्याग करके भोगता हुआ" ऐसा अर्थ समझना चाहिए। ऐसा नहीं कि मुखवस्त्रिका बाँधे-याँधे आहार करे। अत एव उक्त-यतना-पूर्वक भोजनकालमें मुखवखिका त्याग देना आगमके अनुकूल है, अतः उससे पापकर्मका बन्ध
ઉત્તર-ચિત્ત રાખીને સાંભળે એના (દશવૈકાલિકના) જ ચોથા અધ્યયનમાં भगवाने घुछ जयं भुंजतो भासंतो पावं कम्मं न बंधइ अर्थात् यतनाम આહાર કરવાથી પાપકર્મને બધ થતું નથી પૂકત પ્રમાણેથી મુખવઝિકા બાંધવી એ સિદ્ધ થયા છતાં પણ એને કાઢી નાખ્યા વિના મુંન્નતિ શબ્દથી બાહ્ય ભજનક્રિયા થઈ શકતી નથી. તેથી એવું તાત્પર્ય નીકળે છે કે ભજન કરતી વખતે મુનિએ મુખવશ્વિક હહાવી દેવી જોઈએ. એટલે ગયે મુંનંતો પદને અર્થ “કલ્પને અનુસાર પ્રાપ્ત થએલો અતિ પ્રાંત આદિ આહાર મંડલ-દેન ત્યાગ કરીને જોગવતાં ” એ પ્રમાણે સમજવા જોઈએ. એમ ન સમજવું જોઈએ કે મુખવશ્વિકા બાધી રાખીને આહાર કરે. એટલે ઉકત-યતના પૂર્વક ભેજનકાળમાં મુખવસ્ત્રિકાને ત્યાગ કરે એ આગમને અનુકૂળ છે, તેથી પાપકર્મને બધ થતું નથી
