Page Text
________________
तत्याधिवरणगूढार्थदीपिका।
७९ : एतेन " नाणं पासयं सोहओ तयो संजमो य गुत्तिकरो। .
निव्हपि समाओगे मोक्खो जिणसासणे भगिओ ॥११६९॥” इति । ફતિ વિશેષાવરમાળ્યો ત્યા જ્ઞાનતપ સંયમપત્રિય સમુદ્રિતસ્ય મોક્ષમાવબતિपादनात्कथं न विरोध इत्यपि निरस्तम्, ज्ञानपदेन सम्यग्दर्शनस्थाप्याक्षेपात् चारित्रस्य संयमतपदिद्वयात्मकत्वात्ताभ्यां भेदयाभ्यां चारित्रस्येव गृहतित्वाच ।. ..
एतेन "ज्ञानक्रियाभ्यां मोक्षः" इत्यनेनाप्युक्तविशेषावश्यकमाध्यविरोधोऽपि न, तपःसंयमयोः क्रियायामकस्थामन्तवाज्ज्ञानक्रियाभ्यामेव तेन भाष्येण मोक्षाप्तेः प्रतिपादनात् । तदुत विशेषावश्यकभाष्ये
"संजमतवोमई ज संवरनिजरफला मया किरिया।
तो निगसंजोगो वि हु ता चिय नाणकिरियाओ॥११७४ ॥” इति ज्ञानक्रिययोरपि च वस्तुगत्या सम्यग्दर्शनादित्रयात्मकत्वात्तत्त्रयमेव मोक्षमार्ग इति सिद्धम् । एतेन " सभ्यश्रद्धासविच्चरणानि मुक्त्युपायाः "१। इति नव्यसूत्रं सूत्रयता प्रस्तुतभावाकलन मतिमता तत्र मुक्त्युपाया इति यद् बहुवचनं प्रोक्तं तदपि निरस्तम् , तथा सति जस्विभक्त्यर्थबहुत्वस्य मुक्त्युपायधन्वयात् सम्यक्श्रद्धात्वेन सम्यक्सवित्वेन सम्यकचरणत्वेन . प्रत्येकरू पेण मोक्षोपायत्वासरत्या व्यस्तानि त्रीणि सम्यश्रद्धादीनि मुक्त्युपायाररयुः, न तु समुदितानि, मुक्त्युपाय इत्येकवचनोपादाने सत्येव विशेषणीभूतमुक्त्युपायपदोत्तरविभक्त्यर्थै
त्यस सिप्रत्ययप्रकृत्यर्थतावच्छेदक मुक्त्युपायत्वं मुक्त्यनुकूलशक्तिमत्त्वेन रूपेण समुदित___ सभ्यश्रद्धादित्रयनिष्ठमेकमेवेति तत्रान्वया प्रमाणसिद्धानि समुदितानि सम्यक्श्रद्धादीनि 'त्रीण्युदिश्य तत्राप्राप्त मुक्त्यनुकूलशक्तिमत्वेन रूपेण मुक्त्यकोपायत्वं विधीयत इति
सिध्यति, नान्यथेति । ... अत एव "अस्मात्कारणात् त्रीण्यपि मोक्षमार्गशब्दः समुदितान्यभिधेयांकृत्य प्रवृत्त इत्ये
कत्वात्तस्य समुदायस्यैकवचनमेव न्यायम्" इति तयार्थहट्टीकाकारवचनमपि सङ्ग छ । . . . . नन्यं तर्हि एतानि समस्तानि मोक्षसाधनानीति भाष्ये कथं व्याख्यातमिति चेत्, - उच्यते, तत्र समस्तानीति पदोपादानादेव समुदितान्येव सभ्यग्दर्शनादीनि मोक्षानुकूलशक्ति
मत्वेन रूपेणैककारणत्ववन्ति सिध्ध्यन्तीति बहुवचनान्तविशेष्यानुरोधात् प्रकारवाचिसाधन.पदेऽपि बहुवचनमेव न्याय्यम् । . .
यत्र विशेष्यवाचकपदोत्तरविभक्तितात्पर्यविषयसंख्याविरुद्धसंख्याया अविवक्षितत्वं तत्र विशेष्यविशेषणपदयोरसमानवचनकत्यनियमात् । ननु प्रकृतसूत्रेऽपि समस्तपदप्रयोगादेव तथा 'सेत्स्यतीति चेत्, मैत्रम्, प्रत्यक्षानुमानोपमानशब्दाः प्रमाणानीत्यत्र यथा समस्तपदप्रयोगे
| SR No. | 010492 |
| Book Title | Tattvarthadhigama Sutra |
| Original Sutra Author | Umaswati, Umaswami |
| Author | Vijaydarshansuri, Yashovijay |
| Publisher | Motiji Kapurchand Tarachand |
| Publication Year | 1955 |
| Total Pages | 472 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth |
| File Size | 35 MB |