________________
निश्चिन्तो मृदुरनिशं कलापरो धीरललितः स्यात् ।'
२. धीरशान्तः - सामान्य गुणो से युक्त द्विज आदि नायक तो धीर प्रशान्त कहलाता है। “सामान्यगुणयुक्तस्तु धीरशान्तो द्विजादिकः''।
३. धीरोदात्तः - उत्कृष्ट अन्तःकरण (सत्त्व) वाला अत्यन्त गम्भीर, क्षमाशील आत्मश्लाघा नकरने वाला, स्थिर अहंभाव को दबाकर रखने वाला, दृढव्रती नायक धीरोदात्त कहलाता है
'महासत्वोऽतिगम्भीरः क्षमावानविकत्थनः'। स्थिरो निगूढाहङ्कारो धीरोदात्तो दृढ़व्रतः।।* धीरोदात्त की परिभाषा आचार्य विश्वनाथ ने दी हैअविकत्थनः क्षमावानतिगम्भीरो महासत्त्वः। स्थेयन्निगूढमानो धीरोदात्तो दृढव्रतः कथितः।'
अर्थात् आत्मश्लाघा की भावनाओं से रहित, क्षमाशील, अति गम्भीर . दुःख-सुख में प्रकृतिस्थ, स्वभावतः स्थिर और स्वाभिमानी किन्तु विनीत कहा गया है।
४. धीरोद्धतः - दर्पमात्सर्यभूयिष्ठो मायाच्छद्मपरायणः। धीरोद्धतस्त्वहङ्कारी चलश्चण्डो विकत्थनः।।'
दशरूपकम् २१/पृ. सं. ११४ साहित्यदर्पण पृ. सं. १४० साहित्यदर्पण पृ. सं. ११४ साहित्यदर्पण पृ. सं. २१४ साहित्यदर्पण पु. सं. १३९, ३/३२ दशरूपकम् पृ. सं. १२०, २/६
.