________________
जीवाभिगम सूत्रे
४८
एवं जाव ओबासंतरे, जहा सकरप्पभाए वत्तव्वया एवं जाव
अहे समाए वि ॥ सू० ६ ॥ सन्तमाए
1
छाया - इयं खलु भदन् ! रत्नप्रभा पृथिवी किं संस्थिता प्रज्ञप्ता ? गौतम ! झल्लरी संस्थिता प्रज्ञप्ता । एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नप्रभायाः पृथिव्याः खरकाण्ड' कि संस्थितं प्रज्ञप्तम् ? गौतम ! झल्लरी संस्थितं प्रज्ञप्तम् । एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नप्रभायाः पृथिव्याः रत्नकाण्ड' किं संस्थितम् प्रज्ञसम् ? गौतम | झल्करीसंस्थितं प्रज्ञयम्, एवं यावद्विष्टम् । एवं पंकवहुलमपि, एवमब्बहुलमपि, घनोदधिरपि, घनवातोऽपि तनुवावोऽपि, अवकाशान्तरमपि, सर्वः झल्लरी संस्थितः प्रज्ञप्तः । शर्क रामभा खलु भदन्त ! पृथिवी किं संस्थिता प्रज्ञप्ता ? गौतम ! झल्लरीसंस्थिता प्रज्ञप्ता शर्कराप्रमायाः पृथिव्याः घनोदधिः किं संस्थितः प्रज्ञः १ गौतम | झल्लरी संस्थितः मज्ञप्तः । एवं यावदधः सप्तम्या अपि ॥ ० ६ ॥
टीका- 'इमाणं भंते' इयं खलु भदन्त ! ' रयणप्पमा पुढवी' रत्नप्रभा पृथिवी 'किं संठिया' कि संस्थिता कीदृशेन संस्थानेन संस्थिता इति किं संस्थिता कीदृशे संस्थानेन संस्थानवती 'पन्नत्ता' प्रज्ञप्ता कथितेति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! 'झल्लरीसंठिया पन्नत्ता' झल्लरी संस्थिता मज्ञप्ता कथिता झल्लरीव संस्थिता विस्तीर्णवलयाकारत्वात् । एवमस्या एव रत्नप्रमायाः यत् खरकाण्डं तस्य संस्थानं
-
'इमो भंते! रयणसभा पुढवी किं संठिया पन्नत्ता' इत्यादि ।
टीकार्थ- गौतम ने यहां प्रभु से ऐसा पूछा है- 'इमाणं भंते! रयणप्पभा पुढवी किं संठिया' हे भदन्त ! यह जो रत्नप्रभा पृथिवी है वह किस प्रकार के स्थान वाली कही गई है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-घोषमा ! झल्लरीमंठिया पनसा' हे गौतम! यह रत्नप्रभा पृथिवी झल्लरी- झालर के जैसे-गोलाकार संस्थान वाली कही गई है। क्योंकि यह विस्तीर्ण चलय के आकार वाली है
'इमाण' भंते! रयणप्पभा पुढची कि सठिया पन्नत्ता' इत्यादि ટીકાય-ગૌતમ સ્વામીએ આ સૂત્રદ્વારા પ્રભુને એવું પૂરેલ છે કે ‘માળ भते ! रणप्पा पुढवी किं सठिया' हे लगवन् ? मा रत्नला पृथ्वी छे, તે કેવા પ્રકારના સંસ્થાન વાળી કહેલ છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમ स्वाभीने हुडे छे ! 'गोयमा ! झल्लरी खंठिया पण्णत्ता' हे गौतम! भा રત્નપ્રભા પૃથ્વીના અલ્લરીઝ લરના આકાર જેવી અર્થાત્ ગાળાકાર સ`થાનવાળી *હેવામાં આવી છે કેમકે આ વિસ્તારવાળા વલય-મલાયાના આકાર જેવી છે,
