________________
प्रमैयधोतिका टीका प्र.३ उ.३ १.३९ एकोसकस्थानामाहारादिकम् ६२९ दीवे दीवे' सन्ति खलु भदन्त ! एकोरुकद्वीपे द्वीपे 'गेहाणि वा गेहायणाणि वा' गृहा वा गृहायनानि वा, गृहा अस्मद्गृह सहशा-स्था, गृहायनानि, तन गृहाणाम् अयनं मार्गः गृहपङ्क्तों गमनमार्गः, तानि संति किं वा ? इति प्रश्नः, भगवानाह'गोयमा' हे गौतम ! 'णो-इणढे समढे' नायमर्थः समर्थः-तत्र गृहादिकानि न सन्तीत्यर्थः, यतस्ते 'रुक्ख गेहालया णं ते मणुयाणा पण्णत्ता समणार सो वृक्ष गेहालयाः खलु ते मनुजगणाः मज्ञप्ताः हे श्रमणायुष्मन् ! वृक्षा एवं तेषां गृहादयः, वृक्षमात्राश्रयमाश्रित्य ते मनुना वसन्ति न तु तदतिरिक्त गृहादेस्तेपायकतेति भावः । 'अस्थि णं भंते ! एगोरुय दीवे दीवे' अस्ति खल भदन्त । एकोरुकद्वीपे द्वीपे 'गामाइ वा ग्रामा इति वा 'णगराइ वा नगराणीति चा 'जाव संनिवेसाइ वा' यावत्सन्निवेशा इति चा, यावत्पदेन खेटर बटादीनां सग्रहो अवतीति प्रश्ना, भगवानाह-'णो इगटे समढे' नायमर्थ समर्थः तत्र एकोरुकीपे ग्रामादयो न भवन्तीति भावः । 'जहिच्छिय कामगामिणो ते मणुयगा पण्णत्ता समणाउसो' वाले ये वृक्ष कहे गये हैं। 'अस्थि णं भंते ! एगोख्य दीवे दीवे गेहाणि वा गेहायणाणि वा' हे भदन्त ! एकोरूप नाम के द्वीप में घर अथवा घरों के बीच का मार्ग हैं क्या इसके उत्तर में प्रभु श्री कहते हैं-'णो इगट्टे समढे' हे गौतम ! ऐसा अर्थ समर्थ नहीं है। 'सक्खगेहालयाणं ते मणुपा पणत्ता' क्योंकि वृक्ष ही आश्रयस्थान जिन्हों का ऐसे ही वे-मनुष्य कहे गये हैं। अतिय भंते ! एगोरुष दीये २, गामाइ चा नगशह या जाच शनिवेसाह वा' हे भदन्त ! एकोक दीर में क्या ग्राम या नगर यावत् सनिवेश हैं-यहां यावत्पद ले खेट-बैट आदिको का ग्रहण हुआ इसके उत्तर में प्रभु श्री पाहते हैं- 'जो इणढे समडे' हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है अर्थात् यहां पर ग्राम आदि कुछ भी ga 1 छे. 'अस्थि णं भते ! एगोख्य दीवे गेहाणिवा मेहायाणि वा' હે ભગવન એકેક નામના દ્વીપમાં ઘર અથવા ઘરોની વચ્ચે રસ્તે છે ? मा प्रश्न उत्तरमा अनुश्री ४ छ , जो इण? समढे' गौतम मेवा अथ समर्थित थत नथी. 'रूख गहालयाणं ते मणुया पण्णत्ता' मह वृक्षा०८ २माना माश्रयस्थान ३५ छे, मेवा०४ ते मनुष्य! ४६ छ, 'अस्थि ण भते ! एगोरुय दीवे दीवे गामाई वा नगराई वा, जाव सन्निवेसाइ वा' ભગવન એકરૂક દ્વીપમાં ગ્રામ અથવા નગર કે સન્નિવેશ છે? અહીયાં વાવ૫દથી ખેટ, કટ વિગેરે પદે સંગ્રહ થયેલ છે આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી गौतमपाभी२ हे छे , 'णा इणद्वे समडे' है गौतम ! मा २मर्थ परामर નથી. અર્થાત ત્યાં આગળ ગામ વિગેરે કંઈ પણ નથી. કેમકે ત્યાંના મનુષ્ય 'जहिच्छिय कामगामिणो ते मणुयगणा पण्णता,' पातानी ४२ प्रमाणे गमन