________________
प्रमेयोतिका ठीका प्र. ३४.३.३७ पकोरुकद्वीपस्थानामाकारभावादिकम् ५८५
उपचितः कपोळयो देशभागो मुखावयवो येषां ते तथा, 'अचिरुग्गय बालचंदसं ठियपसत्य विस्थिन्नसमणिडाला' अचिरोद्गत बालचन्द्र संस्थितप्रशस्त विस्तीर्ण समललाटाः, तत्र अचिरोगतो यो बाळचन्द्रोऽष्टमी चन्द्रस्तद्वत् संस्थितं मस्तं विस्तर्ण समं - समतलं च कलाटं येषां ते तथा, अथवा 'निव्वणसमलङ्कमट्ठ चंदद्धसमनिडाळा' निर्वणसमलष्ट मृष्टचन्द्रार्ध पमकलाटा, तत्र- निर्वणं-विस्फोट. कादि सतरहितं समं - समतल भूतम् अतएव लष्टं - मनोज्ञं - मृष्टं - मसृणं चन्द्रार्द्धसमम्-अष्टमीचन्द्रसदृशं ललाटं येषां ते तथा । 'उडुपरिपडिष्ण सोध्मचयणा' बहुपति परिपूर्ण सोमवदना, तत्र परिपूर्णः - पौर्णमासीयः उडुपतिश्चन्द्रः तद्वत् सौम्यं शान्तं वदनं मुखं येषां ते तथा, 'छत्तागारुत्तमंगदेसा' छत्राकारोनमाङ्गदेशा, छत्राकारः - छत्रसदृश उत्तमाङ्ग रूपो देशो येषां ते तथा, 'घगणिचिय सुबद्धलक्ख गुण्णय कूडा गारणिमपिंडिय सिरसे' घननिचित सुबद्धलक्षणोन्नकूटागार निमपिण्डित श्रीषः, तत्र घनत्वेन निचित्तं - अतिशय निविडं सुबद्धं सुष्ठु स्नायुअविवालचंद संठियपसत्यविस्थिष्ण समणिसाला उडुबइपडिपुण्ण सोमवयणा उत्तागारूत्तमंगदेसा' इसी कारण उन्हें सुश्रवण वाला कहा गया है इनकी कपोल पाली पीन और मांसल होती है इनका निडालभाल प्रदेश - ललाट अचिरोद्गत चालचन्द्र के जैसा होता है अर्थात् अचिरोग अष्टमी के चन्द्रमा के जैसा आकार वाला होता है एवं प्रशस्त विस्तीर्ण चौडा और समतल होता है। इनका सुख पौर्णमासी के चन्द्रमण्डल जैसा सौम्य होता है । इनका उत्तमाङ्ग - मस्तक - रूप प्रदेश उघडा हुआ छत्र का जैसा आकार होता है वैसे आकार वाला होता है । 'घणणिचिय सुबद्ध लक्खणुण्णय कूडागार भिविडिय सिरसेदा डिम पुष् पगावणिज्ज सरिख निम्मल सुजाय के संत के सभूमी' इनका मस्तक घन सघन पोलाण वाला नही होने से निषिड होना है उव पड़िपुण्ण सोमणा छत्तागारुत्तमंग देखा' मे भरणे तेमाने सुश्र વાળા કહ્યા છે. તેઓની કપાલ પાલી પીન અને માંસલ હાય છે, તેઓના ભાલ પ્રદેશ અર્થાત લલાટ તરતના ઉગેલા ભાલચંદ્રના જેવા આકારવાળા હાય છે અર્થાત્ તરતના ઉગેલા અષ્ટમીના ચન્દ્રમાના આકાર જેવા ઢાય છે. તથા પ્રશસ્ત વિસ્તૃત પહેાળા અને સમતલ ઢાય છે. તેનું મુખ પુનઃના ચદ્રમ`ડલ જેવું સૌમ્ય હેાય છે. તેઓનુ ઉત્તમાંગ કહેતા મસ્તકને પ્રદેશ ઉઘાડવામાં भावेत छत्रनेो भेवे। भाार होय हे, मेवा आहार वाणी होय छे. 'घणणिचियसुबद्धल खणुण्णय कूडागारणिभपिंडियसिर से दाडिमपुप्फ गांसतवणिज्ज सरिस निम्मल सुजा कसत भूमी' तेनु' भस्त धन सघन चासाबुवाणु
जी० ७४