________________
प्रमेयधोतिका टीका म.३ ३.३ ५.३० सभेदपृथिव्याः स्थित्यादिनिरूपणम् ४६५ . इति जीवन्निति प्राणान् धारयन्नित्यर्थः एतादृशो जीव: काकतः कियचिरं भवतीति, भगवानाह-हे गौतम ! सद्धिाम् जीवसामान्यस्यानाधनम्तत्वादिति। एवं जीवद्वारवत् गतीन्द्रियकायादिद्वारैर्यथा प्रज्ञापनायामष्टादशे कायस्थिति नामके पदे कायस्थितिः कथिता तथाऽत्राऽपि सर्व निरवशेष वक्तव्यम् । . अत्र गतिविषये सूत्राळापकपकारो शत एवं, तथाहि-'नेरइयाणं भंते ! नेरइयत्ति कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ! जहन्नेणं दसवाससहस्साई उक्कोसेणं तेत्तीस सागरोवमाई । 'तिरिक्ख नोणिएणं भंते! तिरिक्खजोणियति काळ भो केवञ्चिर होइ, 'गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त उको सेणं अणंतं कालं अर्णता उस्स. की अपेक्षा जब कायस्थिति का विचार किया जाता है-तय वहां पर गति नरक गति, तिर्यग्गति मनुष्य गति और देव गति चार गतियों को लेकर कायस्थिति का विचार किया गया है-यहां थोडा सुत्रालापक का प्रकार दिखलाया जाता है-जैसे 'नेरया णं भंते ! नेरइयत्ति कालो केवच्चिर होई' हे भदन्त ! नैरयिक जी की कायस्थिति का काल कितनी है ? तो इसके उत्तर में प्रभुश्री ने ऐसा कहा है-'गोयमा ! जहन्ने णं दस वाससंहस्सोई उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई" हे गौतम ! नारक जीव की स्थिति काल जघन्य से दस हजार वर्ष का है और उत्कृष्ट से तेतीस सागरोपम का है तिरिक्खजोणिए णं भंते ! 'तिरिक्ख. जोणियत्ति कालओ के वच्चिर होई' हे भदन्त ! तिर्यग्योनिक जीव की कायस्थिति का काल कितना है ? तो इसके उत्तर में प्रभुश्री ने कहा है'गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोलेणं अणंत कालं-अणंना उस्स. पिणी मो ओसदिपणीओ कालओ खेत्तमो अणंना लोगा असंखेज्जा કાયસ્થિતિને વિચ ર કરવામાં આવે છે. ત્યારે ત્યાં ગતિ કહેતા નરક ગતિ તિય ગતિ, મનુષ્યગતિ, અને દેવગતિ આ ચારે ગતિઓને લઈને કાયથિતિને વિચાર કરવામાં આવે છે. અહિયાં છેડે સૂત્રને આલાપ પ્રકાર બતાવવામાં भावे छे. रेभडे 'नेरइयाण भते ! नेरइयत्ति कालओं केवच्चिर होई' भगवन નિરયિક જીવની કાયસ્થિતિને કાળ કેટલે કહેવામાં આવેલ છે ? આ પ્રશ્નના उत्तरमा प्रमश्री गौतभस्वामीछे 'गोयमा ! जहण्णण' दसवासमहस्साई उक्कोसेण तेत्तीस सागरोवमाई' गौतम ! ना२४ पनी यातना જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષનો છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી તેત્રીસ સાગરોપમને છે. "तिरिक्स्व जोणिएणभ ते ! तिरिक्ख जाणियत्ति काल ओ केबच्चिर होई गवन તિયોનિક જીવની કાયરિથતિનો કાળ કેટલે કહ્યો છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभुश्री गौतमस्वामी ४ ॐ 'गोयमा ! जहण्णेण अमुहुत्तं उक्कोसेण
जी० ५९