________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ उ.३ ५.३० समेदपृथिव्या स्थित्यादिनिरूपणम् ४५५ दशवर्षसहस्राणि उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि स्थितिः । एवं सर्व भणितव्यं यावत्सर्वार्थसिददेव इति । जीवः खलु भदन्त ! जीव इति कालता कियचिरं भवति ? गौतम ! सर्वाद्धाम् । पृथिवीकायिकः खलु भदन्त ! पृथिवीकाइक इति कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! सर्वाद्वाम् । एवं यावद त्रम कायिक इति । प्रत्युत्पन्न पृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ! कियता कालेन । निले स्युः ? गौतम! जघन्यपदे असंख्याताभि रुत्सपिण्यवसर्पिणीमिः, उत्कृष्टपदे असंखातमिरुत्सर्पिण्यवसर्पिणीभिः जघन्यपदादुन्कृष्टपदे असंख्येयगुणाः। एवं यावत् प्रत्युत्पन्नवायु: कायिकाः । प्रत्युत्पन्नवनस्पतिकायिका खच भदन्त ! कियता कालेन निर्लेपाः स्युः ? गौतम ! प्रत्युत्पन्न वनस्पतिकायिका जघन्यदे अपदार, उत्कृष्टपदे अपदाः, मत्यु-पन्न वनस्पतिकायिकानां नास्ति निलपना प्रत्युत्पन्नवसकायिकानां पृच्छा जघन्यपदे सागरोपमशतपृयक्त्वेन, उत्कृष्टपदे सागरोपमशतपृथक्त्वेन जघन्यपदादुत्कृष्टपदे विशेषाधिकाः ॥मू०३०॥ ___टोका-'कइविहा णं भंते ! कतिविधा खलु मदन्त ! 'पुढवी पन्नत्ता' पृथिवी प्रज्ञप्ता-कथिता ? इति पश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि 'गोयमा' हे गौतम ! 'छविहा पुढवी पन्नत्ता' पविधा-पप्रकारका पृथिवी घज्ञप्ताकथिता इति, षट्र प्रकारकभेदमेव दर्शयति-तं जहा' इत्यादि, 'त जहा' तयधा'सण्डा पुढवी' इलक्ष्णा पृथिवी इलक्ष्णा चूर्णितलोष्ट तुल्या या पृथिवी सा श्लक्ष्णा
विशेष कथन के निमित्त पुनः सूत्रकार पृथिवो सूत्र का कथन करते हैं
'कह विहाणं भंते ! पुढवी पण्णत्ता-इत्यादि ॥सूत्र-२९॥
टीकार्थ-इस सूत्र द्वारा गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'कह विहा णं भंते ! पुढवी ५०' हे भदन्त ! पृथिवी कितने प्रकार की कही गई है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! छविही पुढवी प०' हे गौतम । पृथिवी छह प्रकार की कही गई है 'तं जहा' जैसे-'सहा पुढवी' श्लक्ष्ण पृथिवी यह पृथिवी चूर्णरूप में होती है जैसा-कि रूनी (लुणा) लगा
વિશેષ કથન કરવા માટે સૂત્રકાર હવે પૃથ્વી સૂત્રનું કથન કરે છે. 'कइविहाणं भते ! पुढवी पण्णत्ता' इत्यादि
ટીકાઈ–આ સૂત્રદ્વારા શ્રીગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રી ને એવું પડ્યું છે કે 'कइविहाणं भते ! पढवी पण मगन पृथ्वीट २नी हेवाभां भावी छ ? म प्रश्न उत्तरमा सुश्री गौतम भीन ४९ छ 'गोयमा ! छविहा पण्णत्ता' गौतम ! पृथ्वी छ प्रा२नी वाम मावी छ 'त' जह!' २म 'सण्हा पुढवी' सय पृथ्वी, मा पृथ्वी यूरा ३५ हाय छे भो