________________
-
-
-
-
-
-
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ ५.२८ स्वस्तिकादि विमाननिरुपणम् ४४५ चंडाइगईहि। चण्डादिगतिमिः स्वक्रमः-स्वविक्रमः स्वपरिभ्रमणचक्रैः 'जति छम्मास' षण्मासान् याचवू यान्ति मच्छन्ति 'वहवि य न जति पारं के सिंचि सुराविमाणाणं' तथापि च सुरा देवाः केषाश्चिद् विमानानां विजयादीनां तु पारं न यान्तीति संग्रहगाथा चतुष्टयस्य संक्षेपार्थः । सू० २८।। - तृतीय प्रतिपत्तौ तियग्योनिकाभिधः प्रथमोद्देशकः समाप्तः ।
कथितः प्रथमोद्देशकः इदानी द्वितीयोद्देशकस्यावसरः तत्रेदं प्रथम मूत्रम्, 'कइविहाणं भवे' इत्यादि - मूलम् -कहाविहाणं भंते ! संलारसमापन्नगा जीवा पन्नता? गोयमा ! छविहा पन्नत्ता, तं जहा पुढवीकाइया जाव तसकाइया। से किं तं पुढीकाइया पुढवीकाइया दुविहा पन्नत्ता तं जहा-सुहुमपुढवीकाइया बादरपुढवीकाइया। से किं तं सुहुमपुढवीकाइया? मुहुमपुढीकाइया दुविहा पन्नत्ता तं जहापज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य से त सुहुम पुढचीकाइया । से किं तं चाहिये । एवं उसी सूर्योदयास्त क्षेत्र को लात से गुना करने पर जो फल आता है वह कामादि चिलान श्रेणि प्रकरण में एक देव का विक्रम कहना चाहिये। तथा उसी तरह खयोदयास्त क्षेत्र को नौ से गुणने पर जो फल आता है वह विजयादि विमान श्रेणि प्रकरण में एक देव का विक्रम होता है। ये विजयादि विमान लष ने बड़े हैं इसलिये स्वस्तिक अचि और काम आदि विमानों में तो वह देव किसी किसी विमान को पार भी कर सकता है किन्तु वह देव विजयादि विमानों में से किसी को भी पार नहीं कर पाता है। यह चार संग्रह गाथाओं का अर्थ होता है ।लू० २८॥ तृतीय प्रतिपत्ति में तिर्थयोनिक अधिकार का प्रथम उद्देशक समाप्त સૂર્યરત ક્ષેત્રને સાતથી ગુણવામાં આવે તેનું જે ફળ આવે તે કામ વિગેરે વિમાણ શ્રેણી પ્રકરણમાં એક દેવનું વિક્રમ સમજવું જોઈએ અને એજ પ્રમાણે સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત ક્ષેત્રને નવથી ગુણતાં જે ગુણાકાર આવે તે વિજય વિગેરે વિમાન શ્રેણું પ્રકરણમાં એક દેવનું વિકમ થાય છે. આ વિજય વિગેરે વિમાનો સૌથી મોટા હોય છે તેથી વસ્તિક, અચિ અને કામ વિગેરે વિમાનમાં તે તે દેવ કોઈ કઈ વિમાનને ઓળંગી પણ શકે છે, પરંતુ તે દેવ વિજય વિગેરે વિમાન પૈકી કોઈ પણ વિમાનને ઓળંગી શકતા નથી. આ પ્રમાણે આ ચાર સંગ્રહ ગાથાઓને અર્થ થાય છે. એ સૂ ૨૮ ! ત્રીજી પતિપત્તીમાં તિર્યંચેનિક અધિકારને પહેલે ઉદ્દેશ સમાપ્ત ૩-૪
