________________
१९८
जीवाभिगमसूत्रे
निरूपिता द्वीन्द्रियजीवाः, अथ त्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियान् निरूपयितुमाह-से किं तं तेइंदिया' इत्यादि ।
मूलम्—'से किं तं तेइंदिया तेइंदिया अणेगविहा पन्नत्ता, तं जहाओवइया राहिणिया जाव हत्थिसोंडा, जे यावन्ने तहप्पगारा, ते समासओ दुविहा पन्नत्ता, तंजहा पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य । तहेव जहा बेईदियाणं, नवरं सरीरोगाहणा, उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाइं । तिन्नि इंदि__या, ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं एगूण पण्ण राइंदिया, सेसं तहेव दुगइया दुआगइया, परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता, सेत्तं तेइंदिया॥
से किं तं चउरिदिया चउरिदिया अणेगविहा पन्नत्ता तंजहा-अंधिया पुत्तिया जाव गोमयकीडा जे यावन्ने तहप्पगारा ते समासओ दुविहा पन्नत्ता तंजहा पज्जत्ता य यपज्जत्ता य । तेसिणं भंते ! जीवाणं कइ सरारगा पन्नत्ता गोयमा ! तओ सरीरंगा पन्नत्ता तंचेव । णवरं सरीरोगाहणा उक्कासेणं चत्तारि गाउयाइं । इंदिया चत्तारि । चक्खुदसणी अचक्खुदंसणी । ठिई उक्कोसेणं छम्मासा । सेसं जहा तेइंदियाणं जाव असंखेज्जा पन्नत्ता, सेत्तं चउरिदिया” ॥सू० १९॥
छाया-अथ के ते त्रीन्द्रियाः, त्रीन्द्रिया अनेकविधाः प्राप्ता तद्यथा ओवतिका रोहिणिका यावत् हस्तिशुण्डाः ये चान्ये तथाप्रकारा ते समासतो द्विविधाः प्राप्ता, तद्यथा पर्याप्तकाश्चापर्याप्तकाश्च । तथैव यथा द्वीन्द्रियाणाम् नवरं शरीरावगाहना उत्कर्षण तिनो गन्यतयः । त्रीणि इन्द्रियाणि । स्थिति जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण पकोनपञ्चाशद्रात्रिदिवम् । शेषं तथैव, द्विगतिका द्वयागतिकाः, परीता असंख्येयाः प्राप्ताः । ते पते त्रीन्द्रियाः॥
अथ के ते चतुरिन्द्रियाः, चतुरिन्द्रिया अनेकविधाः प्रक्षप्ता , तद्यथा-बन्धिकाः पुत्तिकाः यावद् गोमयकीटा, ये चान्ये तथाप्रकारा स्ते समासतो द्विविधाः प्राप्ताः, तद्यथा-पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्च तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्राप्तानि ? गौतम ! त्रीणि शरीराणि प्रजातानि तदेव । नवरं शरीरावगाहना उत्कर्पण चतस्रो ग.