________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १
वायुकायिकजीवनिरूपणम् १७९ व्विए, तेयए, कम्मर, सरीरंगा पडागसंठिया, चत्तारि समुग्धाया, वेणासमुग्धाए । कसायसमुग्धाए मारणांतियसमुग्धाए वे उव्विय समुग्धाए । आहारो निव्वाघाएणं छद्दिसि, वाघायं पडुच्च सिय तिदिर्सि सिय चउद्दिसि सिय पंचदिसि । उववाओ देवमणुयनेरइसु नत्थि । ठिई जहन्नेणं अतो मुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्निवाससहस्साईं, सेसं तं चेव, एगगइया दु आगइया, परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता समणाउसो ! सेत्तं बायर वाउक्काइया, सेत्तं वाउक्काइया" || सू० १७॥
छाया -मथ के ते वायुकायिकाः ? वायुकायिकाः द्विविधाः प्रज्ञताः, तद्यथासूक्ष्मवायुकायिकाच वादरवायुकायिका च । सूक्ष्मवायुकायिकाः यथा तेजस्कायिकाः । नवरं शरीराणि पताकासंस्थितानि एकगतिका द्वयागतिकाः प्रत्येके असंख्येयाः प्रज्ञप्ताः । ते पते सूक्ष्मवायुकायिकाः । अथ के ते वादरायुकायिकाः ? वादरवायुकायिका अनेकविधाः मशक्ताः, तद्यथा- प्राचीनवातः प्रतीचीनवातः, एवं ये चान्ये तथाप्रकाराः, ते समासतो द्विविधाः प्राप्ताः पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्च । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रप्तान गौतम ! चत्वारि शरीराणि प्रशतानि, तद्यथा - औदारिकं वैक्रियं तैजर्स कार्मणं, शरीराणि पताकासंस्थितानि । चत्वारः समुद्घाताः वेदनासमुद्घातः, कपायसमुद्घातो मारणान्तिकसमुद्घातो वैकियसमुद्घातः । आहारो निर्व्याघातेन पदिशि, व्याघातं प्रतीत्य स्यात् त्रिदिशि स्यात् चतुर्दिशि स्यात् पञ्चदिशि । उपपातो देवमनुजनैरयिकेषु नास्ति । स्थितिर्जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण त्रीणि वर्षसहस्राणि । शेषं तदेव । पकगतिका द्वयागतिकाः परीता असंख्येयाः प्रज्ञप्ताः श्रमणा युष्मन् । ते पते यादवायुकायिकाः । ते पते वायुकायिकाः ॥ सु० १७ ॥
टीका:- से किं तं चाउक्काइया' अथ के ते वायुकायिकाः, वायुकायिकानां किं लक्षणं कियन्तश्च मेदा इति प्रश्नः, उत्तरयति - 'वाउक्काइया दुविहा पन्नत्ता' वायुकायिकजीवाः
"
तेस्कायिकों को कह कर अब वायुकायिकों का निरूपण करते हैं
"से किं तं वाउक्काइया - इत्यादि । सूत्र १६”
'से किं तं वाउक्काइया' हे भदन्त । वायुकायिकों का क्या लक्षण है और इनके कितने भेद हैं ? उत्तर - में प्रभु कहते है - " वाउक्काइया दुविधा पन्नत्ता" हे गौतम | वायु
तेनसायिोनु थनीने हवे सूत्रभर वायुअयि अनु नि३याणु रे छे - " से किं å anstar' Suilt.
टीअर्थ - "से किं तं वाक्काया" हे भगवन् मा वायुअयि अनु शु लक्षण छे ? અને તેઓના કેટલા ભેદ હાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમા પ્રભુ ગૌતમ સ્વામીને કહે છે કે
