________________
२०. ध्यानेन च॥ २१. गुरूपदेश-प्रयत्नबाहुल्याभ्यां तदुपलब्धि ॥
तीसरा प्रकरण १. एकाग्रे मनः सन्निवेशनं योगनिरोधो वा ध्यानम्॥ २. ऊनोदरिका-रसपरित्यागोपवास-स्थान-मौन-प्रतिसंलीनता
स्वाध्याय-भावना-व्युत्सर्गास्तत् सामग्रयम्॥ ३. अल्पाहार ऊनोदरिका॥ ४. दुग्धादिरसाना परिहरणं रसपरित्यागः॥ ५. अशनत्याग उपवासः॥ ६. शरीरस्य स्थिरत्वापादन स्थानम् ॥ ७. ऊर्ध्व-निषीदन-शयनभेदात् त्रिधा॥ ८ समपाद-एकपाद गृध्रोड्डीन-कायोत्सर्गादीनि ऊर्ध्वस्थानम् ॥ ६. गोदोहिका-उत्कटुक-समपादपुता-गोनिषधिका-हस्तिशुण्डिका
पद्म-वीरसुख-कुक्कुट-सिद्ध-भद्र-वज्र-मत्स्येन्द्र पश्चिमोत्तान
महामुद्रा-सप्रसारण-भूनमन-कन्दपीडनादीनि निषीदनस्थानम्॥ १०. दण्डायत-आम्रकुब्जिका-उत्तान-अवमस्तक-एकपार्श्व-ऊर्ध्वशयन
लकुट-मत्स्य-पवनमुक्त-भुजग-धनुरादीनि शयनस्थानम् ॥ ११. सर्वाग-शीर्षादीनि-विपरीतक्रियापादकानि॥ १२ वाचा संवरण मौनम्॥ १३. इन्द्रिय-कषायनिग्रहो विविक्तवासश्च प्रतिसंलीनता॥ १४. इन्द्रियाणां विषय-प्रचारनिरोधो विषय-प्राप्तेषु अर्थेषु
राग-द्वेष-निग्रहश्च इन्द्रिय-प्रतिसंलीनता॥ १५ क्रोधादीना उदय-निरोधस्तेषामुदयप्राप्तानां च विफलीकरण
कषायप्रतिसलीनता॥ १६. ऐकाग्र्योपघातक-तत्त्व-रहितेषु स्थानेषु निवसन विविक्तवास ॥ १७. आत्मान प्रत्यनुप्रेक्षा स्वाध्यायः॥ १८. चेतोविशुद्धये मोहक्षयाय स्थैर्यापादनाय विशिष्टसस्काराधान
भावना। १६. अनित्य-अशरण-भव-एकत्व-अन्यत्व-अशौच-आस्रव-संवर२१० / मनोनुशासनम्