________________
सिंदूरप्रकरः
१०५ यति के० ) उत्पन्न करे . · वली (अवद्यवचनं के) असत्यवचनने ( सूते के० ) उत्पन्न करे . वली ( कलिं के०) कलहने ( विधत्ते के०) धारण करे . वत्ती ( कीर्ति के०). यशने. ( कंतति के) दे जे. व ली ( उमति के ) उष्टबुझिने (वितरति के) विस्तारे . वली (पुण्यो दयं के०) धर्मना उदयने (व्याहंति के) विनाश करे , वली (कुगतिं के०) नरकतिर्यग्गतिने.( दत्ते के) आपे . माटें ते क्रोध सऊनें त्याग करवा योग्य ॥ ४॥ . ___टीकाः-पुनः क्रोधस्य दोषमाह ।। संतापमिति ॥ स रोपः क्रोधः सतां सत्पुरुषाणां दातुं त्यक्तुं नचितो योग्यास्ति । कथंनूतः रोषः ? सदोषः अनेक दोषैः सहितः । सः कः? यो रोपःसंतापं चित्तोहगं तनुते विस्तारयति । पुन योरोपो विनयं विनयगुणं निनत्ति विदारयति विनाशयति । पुनर्यः सौहाई मित्रनावं उत्सादयति विनाशयति । पुनर्यः नहगं नजाटं जनयति । पुनर्यः अवद्यवचनं असत्यवचनं सूते उत्पादयति । पुनर्यः कलिं कलहं विधत्ते क रोति। पुनौरोषः कीर्तिर्यशः कृतति बिनत्ति । पुयोर्मति उष्टबुधि वितरति दत्ते । पुनयों पुण्योदयं धर्मस्य नदयं व्याहंति विनाशयति । पुनर्यः कुगतिं नरकतिर्यग्गतिं दत्ते । स रोषः सतां हातुं उचितः ॥ ४ ॥ । नापाकाव्यः-वस्तुबंद ॥ कलह मंमन कलह मंझन रन उदवेग, ज स खंझन हित हरन फुःख विलाप संताप साधन ॥ उरवैन समुच्चरन ध रम पुन मारग विराधन ॥ विनय दमन उरगति गमन, कुमति हरन गुन लोप ॥ ए सब लबन जांनि मुनि, तजहिं ततबन कोप ॥ ४ ॥
वली पण क्रोधना दोषो कहे जे. योधर्म ददति जुमं दवश्वोन्मथ्नाति नीति लताम् ॥ दंती वेज्कलां विधुतुदश्व क्तिनाति कीर्ति नृणाम् ॥ स्वार्थ वायुरिवांबुदं विघटयत्युल्लासयत्यापदम्,तृष्णां
धर्मश्वोचितः कृतकपालोपः स कोपः कथम् ॥४॥ अर्थः-(सः के०) ते (कोपः के०) क्रोध, (कथं के०) कये उपायें करी टालवाने (उचितः के०) योग्य ? अर्थात् कोई उपायथी टालवा लायक नथी. ( यः के०) जे कोप (धर्म के०) धर्मनें ( दहति के०) जस्म करे डे
१४
.
