________________
५८
अन्त्यकर्मदीपके क्रमेण कुर्यात्(१) । सति सामर्थ्य प्रतिश्राद्धान्ते स्नानं कुर्यात् । अन्यथा मार्जनं कुर्यात् । सर्वान्ते तु स्नानमावश्यकमेवेति ।
(१) एतानि च यदा सपिण्डनात् पूर्व युगपत्कुर्यात् तदा देशकालकरैंक्ये तन्त्रत्वादेकः पाक इति संप्रदायः । पाकभेद इति भट्टाः। केचित्तु देशकालदेवतैक्ये तन्त्रत्वात् श्राद्धकालातिक्रमापत्तेः
द्वादशाहेऽथ सर्वाणि संक्षेपेण समाचरेत् । तान्येव तु पुनः कुर्यात् प्रेतशब्दं न कारयेत् ॥
इति कात्यायनोक्तेः,
श्राद्धं कृत्वा तु तस्यैव पुनः श्राद्धं न कारयेत् । . इति जाबालोक्तेश्च षोडशसंख्यायाश्च वाजपेये प्राजापत्ययागसप्तदशत्ववत् सान्ना. य्ययागद्वित्ववच्च दर्श-पात-संक्रान्तिश्राद्धवत् युगपदनुष्टानेऽप्युपपत्तेः 'जनमासिका. यूनाब्दिकान्तश्राद्धेषु भवान् मया निमन्त्रितः' इत्येवं प्रयोगेण एको विप्रः पिण्डोऽयंश्वेत्याहुः । तन्न ।
द्वादशाहेन वा भोज्या एकाहे द्वादशापि वा। ___ इति हेमाद्रौ हारीतवचोविरोधात् । तेन विप्रभेदात् पिण्डाादिकं भिन्नमेवेति । तेनात्र पृथक्प्रयोग एवोत्कृष्टः प्राकृतेष्ट्याग्रयणप्रयोगवत् । सौकर्यार्थ तु तत्प्रयोग. समासः अग्नीषोमीयप्रायश्चित्तपशुप्रयोगसमासवत् इति बोध्यम् ।
इमानि च येषां मते महैकोद्दिष्टात् भिन्नं प्रथममासिकं तेषां मते षोडश दाक्षिणात्यादीनाम् । येषां मते प्रथममासिकस्य महकोद्दिष्टरूपादाद्यश्राद्धात् न पृथक् प्रयोगः, तेषां मते जनमासिकादीनि ऊनाब्दिकान्तानि पञ्चदशैव श्राद्धानि । आद्यश्राद्धेन मिलित्वा तु षोडश भवन्ति । इदमेव चोत्तमं षोडशकमिति गीयते।
द्वादश प्रतिमासेषु पाक्षिकं च त्रिपाक्षिकम् । न्यूनषाण्मासिकं पिण्डं दद्यात् न्यूनाब्दिकं तथा ॥ उत्तम षोडशं चैतत् मया ते परिकीर्तितम् ।
श्रपयित्वा चरुं ताय॑ कुर्यादेकादशेऽहनि ॥ इति गारुडात् । पाक्षिकशब्देन उनमासिकम् । पतेऽतीते तद्विधानात् ।
मलिनषोडशकं तु स्थानादिपिण्डाः, दशाहिका दश पिण्डाश्च । मध्यमं षोडशकंच
प्रथमं विष्णवे दद्यात् द्वितीयं श्रीशिवाय च । इत्यादिना गारुडे कथितम् । षोडशकत्रयानन्तरं च पितृत्वप्राप्तिः तत्रोक्ता
चत्वारिंशत्तथैवाष्टौ श्राद्धं प्रेतत्वनाशनम् ।
यस्य जातं विधानेन स भवेत् पितृपङ्क्तिभाक् ॥ इति । .. . परन्तु मध्यमस्य षोडशकस्य अनष्ठानप्रचारो बहन न दृश्यते। . .