Page Text
________________
दशाहकृत्यम् । कूपे तडागे वाऽऽरामे तीर्थे देवालयेऽपि वा । ..
गत्वा मध्यमयामे तु स्नानं कुर्यादमन्त्रकम् ! इति गारुडात् । ततो जलाशयसमीपे शुद्धां भमि दक्षिणाप्रवणां सम्पाद्य तदीशानभागे चुल्ली विधाय ततो गौरमृत्तिकया दक्षिणाप्रवणां दृढामेकां वेदि निर्माय गोमयेनोपलिप्य सर्वां पिण्डदानसामग्री सम्पाद्य(१)अपसव्यं कृत्वा कुशा
तत् पृष्ठे संस्तरे दर्भान याम्याग्रान् देशसम्भवान् ।
ततोऽवनेजनं दद्यात् संस्मरन् गोत्रनामनी ॥ तिलसर्पिर्मधुक्षीरैः संश्रितं तप्तमेव हि। दद्यात् प्रेताय पिण्डन्तु दक्षिणाभिमुखः स्थितः ॥ फलमूलगुडक्षीरतिलमिश्रन्तु कुत्र चित् । अध्यः पुष्पैस्तथा धूपैःपैस्तोयैः सुशीतलैः ॥ ऊर्णातन्तुमयैः शुदैर्वासोभिः पिण्डमर्चयेत । प्रयाति यावदाकाशं पिण्डाबाष्पमयी शिखा । तावत्तत्सम्मुखस्तिष्ठेत्सर्व तोये ततः क्षिपेत् । दिवसे दिवसे देयः पिण्ड एवं क्रमेण तु । सद्यःशौचे तु दातव्याः सर्वेऽपि युगपत्तथा।यहाशौचे प्रदातव्याः त्रयः पिण्डाः समाहित। द्वितीये चतुरो दद्यादस्थिसंचयनं तथा । त्रीस्तु दद्यात् तृतीयेऽह्नि वस्त्रादि क्षालयेत्ततः ॥ दशाहेऽपि च दातव्याः प्रथमेत्वेक एव हि । एकस्तोयानलिस्त्वेवं पात्रमेकं च दीयते ॥ द्वितीये द्वौ तृतीये त्रीन् चतुर्थे चतुरस्तथा । पञ्चमे पञ्च षष्ठे षट सप्तमे सप्त चैव हि ॥ अष्टमेऽष्टौ च नवमे नव वै दशमे दश । येन स्युः पञ्चपञ्चाशत्तोयस्याञ्जलयः क्रमात् ॥
तोयपात्राणि तावन्ति संयुक्तानि तिलादिभिः । इति । अत्र स एवेत्येवकारात् प्रथमपिण्डदातैव दशपिण्डदानेऽधिकारीति दर्शयति । तेन पुत्रादेरसन्निधाने यद्यन्येन प्रथमपिण्डो दत्तः तदा दशाहमध्ये पुत्रादेरागमनेऽपि दशाहिकपिण्डदानं पुत्रादिना न कर्तव्यम् । तदतिरिक्तम् एकादशाहिकादिकं सर्व पुत्रादिः कुर्यात् । असगोत्रःसगोत्रो वा यदि स्त्री यदि वापुमान् । प्रथमेऽहनि यो दद्यात् स दशाहं समापयेत् ॥ इति आश्वलायनगृह्यपरिशिष्टाच्च । नच भरतेन पिण्डदानोत्तरमपि
ऐगदं बदरीमिश्रं पिण्याकं दर्भसंस्तरे। इत्यादिना अयोध्याकाण्डे रामपिण्डदानश्रवणात् प्रधानाधिकारिणा पुनर्दश पिण्डा देया इति प्रतीयते इति वाच्यम्।।
. भरतश्चेत् प्रतीतः स्यात् राज्यं प्राप्येदमुत्तमम् ।। - प्रेतार्थ यत् स मे दद्यात् मा मां तत् समुपागमत् ॥
इति दशरथशापात् भरतकृतस्य अकृतस्वस्मरणेन पुनस्तत्करणात् इति । पिण्डदानं च जलसमीपे कार्यम् इत्युक्तं मत्स्यपुराणेप्रेतीभूतस्य सततं भुवि पिण्डं जलं तथा। सतिलं सकुशं दद्यात् बहिर्जलसमीपतः ॥ इति ॥
(१) “एकवस्त्राः प्राचीनावीतिनः सव्यस्यानामिकयाऽपनोद्य 'अप नः शोशुचदघमिति दक्षिणामुखा निमज्जन्ति” इति पारस्करेण प्रेतस्नाने अपसव्यादेविधानात्।
५० दी०
| SR No. | 010150 |
| Book Title | Antya Karm Dipak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nityanandparvati |
| Publisher | Chaukhamba Sanskruti Pustakalaya |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 169 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Ritual_text, Ritual, Religion, & Vidhi |
| File Size | 11 MB |