________________
अन्त्यकर्मदीपके ( मूल्यदानं चिकीर्षुः तन्मूल्यं पुरतो निधाय ) पूर्ववत् भूमिदानं करिष्ये तदङ्गत्वेन भूमिपूजनं ब्राह्मणपूजनं च करिष्ये इति प्रतिज्ञाय भूम्यै नमः इति गन्धाक्षतादिभिः भूमि सं० ब्राह्मणं च पूर्ववत् लम्पूज्य हस्ते जलादिकमादाय अद्येह मम ( पित्रादेः) सकलपापक्षयद्वारा श्रीपरमेश्वरप्रीत्यर्थं दानखण्डोक्तफलाबाप्तये च इमां भूमिममुकपरिमाणां विष्णुदैवताम् (मूल्यदानपक्षे अमुकद्रव्यममुकदैवतम् ) अमुकगोत्राय ब्राह्मणाय०
सर्वभूताश्रया भूमिवराहेण समुद्धृता । अनन्तसस्यफलदा ह्यतः शान्ति प्रयच्छ मे ।।
यथा भूमिप्रदानस्य कलां नाहन्ति षोडशीम् । दानान्यन्यानि मे शान्तिभूमिदानाद्भवत्विह ॥ इति पठन द० मूल्यदानपक्षे-यतो भूमिप्रदानस्य कलां नार्हन्ति पोडशीम् ।
दानान्यन्यानि मे शान्तिर्भूयाद् भूमूल्यदानतः ॥ इयि पठन् दद्यात् । ब्राह्मणः स्वस्तीति वदेत् । कृततद्भूमिदानप्रतिष्ठासिद्धयर्थमिदं द्रव्यममुकदैवतममुकगोत्राय० ।
अथ तिलदानम् । : ......... द्रोणद्वयमितान् (एकादशपलाधिक २५ सेटकमितान), द्रोणपरिमितान् ( पलाधिकपादोनत्रयोदशसेटकमितान् ), यथाशक्ति वा तिलान् तन्मूल्यं या पुरतः संस्थाप्य पूर्ववत् प्रतिज्ञासङ्कल्पं कृत्वा गन्धादिभिः तिलेभ्यो नम:
विष्णोदेहसमुद्भूताः कुशा: कृष्णतिलास्तथा । धर्मस्य रक्षणायालमेतत्प्राहुर्दिवौकसः ।
माषचतुष्टयं सुवर्णम् ! (पञ्चरतिको माषः) .. हिर-यप्रमाणमेकस्तोलकः । तावत्येव दक्षिणा।
आज्यप्रमाणं तु उत्तमपक्षे षष्टि ६० पलानि, मध्यमपक्षे चत्वारिंशत् ४०, अधम-' पक्ष द्वादश १२ । दक्षिणा सुवर्णमाषाश्चत्वारः। लवणं च आज्यतुल्यम् ।
गुडो द्विगुण आज्यात् । दक्षिणा आज्यवदेव। ..
धान्यं पञ्चद्रोणमितम् । दक्षिणा यथाशक्ति। रजतं निष्कप्रमाणम् । निष्कमानं तु "निष्कं सुवर्णाश्चत्वारः" इति परिभाषितम् । कर्षचतुष्टयमितं रमतमित्यर्थः ।
