________________
.
[७५
भनेका व्यवस्थापकरणम् ]
तहा कि सामइ हवेज दवं गुणो त्ति चिंतेयं । दष्टियरस ६० गुणो य तं पज्जवणयरस । इहरा जीवाऽण दवनय सेयररस भिन्नति । उभयनओभयगाहे घडेल गहिमि"। [विशेषावश्यकभाष्यगाथाः-२६५४, ५५, ५६, ५७, २६५८,],
व्याख्या-यदि भोः ! पर्यायनय एव द्रव्य-पर्यायौ द्वावपि, सान्यते-अभ्युपगच्छति, तर्हि द्रव्याथिक किमर्थम् ? द्रव्यपरिकल्पना 'स्वयेष्यत' इति शेषः, पर्यायनयाभ्युपगमेनापि द्रव्यस्थसिद्धत्वादिति भावः । यदि चैवम्भूता मतिः स्यात् परस्य, द्वापिद्रव्य-पर्यायौ, यद्-यमाद् अभिन्नौ-परस्परात्मस्परमे)कत्वमापनौ।।
इच्छति, सः-द्रव्यार्थिकनय इति सम्बन्धः । तेन कारणेनेदमुभयं द्रव्यपर्यायार्थिकनयद्वयम् , उभयग्राहेऽपि सति-प्रत्येकमुभयाभ्युपगमेऽपि सति, पृथग्भूतं-भिन्नम् , एकेनोभयोरत्यन्तमभेदाभ्यु
पडपि गाथाः क्रमेण विवृणोति- यदि भोरिति । 'सम्मन्यते' इत्यस्य 'अभ्युपगच्छति' इत्यर्थः । द्रव्याथिक' इत्यस्यैव द्रव्यपरिकल्पनारूपत्वे 'स्वयज्यते' इत्येतावन्मात्रस्यैव शेषः। व्यसिद्धयर्थं द्रव्यार्थिकनयस्त्वयेष्यते, द्रव्यसिद्धिश्च ,पर्यायार्थिकतयैव सातति व्यर्थ द्रव्याथिकनयपरिकल्पनं त्वगते स्थादित्याह- पर्यायनयाभ्युपगमेनापीति । परस्येति पूरणम् , अन्यत् स्पटम् ॥
प्रत्येकमिति-द्रव्याथिकस्य द्रव्य-पर्यायोभयाभ्युपगमे पर्यायार्थिकस्यापि द्रध्य-पर्यायोभयाभ्युपगमे च सति । एवमपि द्रव्यपर्यायार्थिकनयद्वयमन्योन्यभिन्नमित्यत्र हेतुमाह- एकेनेति-द्रव्यार्थिकનથેન દ્રવ્યપર્યાયોપત્યન્તમપુપમા પર્યાયાર્થિનનન पुनध्य-पर्याययोरत्यन्तभेदस्थाभ्युपगमादित्यतस्तयोद्रव्य-पर्यायाभ्यु
