________________
अनेकान्तव्यवस्थाप्रकरणम् ]
[६१ "जीवो गुणपडिवनो यस दवडियस सामइयं । सो चेव पञ्जवट्टियनयस्स जीवस एस गुणो" ।
[विशेषावश्यकनियुक्ति० गाथा-२६४३] ॥ अस्थार्थ:-द्रव्यमेवार्थो यस्य न तु पर्यायाः स द्रव्यार्थिकस्तस्य नयस्य मतेन, जीव आत्मा, गुणप्रतिपन्नः सामायिकम् , न तु समतागुणरूपः पर्यायः। अस्य मते गुणाः खल्वौपचारिकत्वात "आदावन्ते च यनास्ति, वर्तमानेऽपि तत् तथा"। [अध्यात्मोपनिपद् ] इत्यादिन्यायाद्व्य व्यतिरेकेण तेषामनुपलम्भाचास-त एक कथं तहिं घटादिद्रव्ये रूपादिगुणप्रतीतिरिति चेद् १, भ्रान्तव चित्रे र्थिकस्य सामायिकम् । स एव पर्यायाथिकानयस्य जीवस्येष गुणः"॥१॥ इति संरहतम् । निरुतगाथार्थ दर्शयति मस्याऽर्थ इति । न विति-समताणरूप: पर्यायो न द्रव्याथिकमते सामायिकमित्यर्थः । कथं न गुणरूपः पर्यायः सामायिकमित्यपेक्षाया-. माह अस्य मते इति द्रव्यार्थिकस्य भत इत्यर्थः । 'गुणा.' इत्यस्य 'असन्त ५५' इत्यनेनान्वयः, तत्र हेतु:-'औपचारिकत्वाद्' इत्येका, 'अनुपलम्भाच' इति द्वितीयः । कथमोपचारिकत्वं गुणानाम् , पारमार्थिकत्वमेव न कुत इत्याकाङ्क्षायामाह आदाविति समतागुण आदी સાંસારિવાસિયાખ્યાતિશામપિ નહિ, મેતે પુનઃ સામાયિક वस्थात उपरमे नास्ति, तत् समतागुणपर्यायः, वर्तमानेऽपि मध्यावस्थायामपि, तथा नारत्येवेति, न्यायात् युक्तेः । यत् यतो व्यतिरिक्त तत् तद्व्यतिरेकेण पृथगुपलभ्यते, यथा-घटादि पटादिव्यतिરિક્ત પદાદ્દિવ્યતિરેખાવુપતે સમતાગુહ્યાભવ્યતિરે નાઈત કૃત્યનુઢાપાત્ર 7 સત્, અજોડ ગુના દ્રવ્ય વ્યતિरेकेण नोपलभ्यन्त इत्यसन्त एव द्रव्यार्थिकमते इत्याह व्यन्यति
a मा इत्यर्थः या
अनुपलम्भाच्च । मनाया,
यामानाति, d तमानेऽपि मन