________________
अनेकाव्यवस्थाप्रकरणम् ].
५३
.
“उक्ता-नयार्थास्तेषां ये शुद्धयद्धी वदेत् सुधीः।
ते प्रदेशप्रस्थकयोसतेश्च निदर्शनात् ॥ ५३ ॥ धर्मा ऽधर्मा-ऽऽकाश-जीव-स्कन्धानां नैगमो नय । तद्देशस्य प्रदेशश्चेत्याह पणां तमुच्चकैः ॥ ५४ ॥ दासन मे खरः क्रीतो दासो मम खरोऽपि मे । इति स्वदेशे स्वाभेदात् पञ्चानामाह सङ्ग्रहः ॥ ५५ ॥ व्यवहारस्तु पञ्चानां साधारण्यं न चित्तवत् । इति पञ्चविधी पाच्य प्रदेश इति मन्यते ॥ ५६ ॥ पञ्चप्रकार प्रत्येक पञ्चविंशतिधा भवेत्। प्रत्येकवृत्तौ प्राक्पक्षः स्याद् गेहेविय वाजिनाम् ॥ ५७ ॥ प्रत्येकवृत्तिः साकारा बहुत्वेनेति सोऽप्यसत् । *जुसूत्रस्ततो ब्रूते प्रदेशभजनीयताम् ॥ ५८ ॥ भजनाया विकल्पवाद व्यवस्थेवमपैति तत् । धर्म धर्म प्रदेशो वा धर्म इत्यादिनिर्णयः ॥ ५९ ॥ जीवे स्कन्धेऽप्यनन्त नोशदाद् देशाऽवधारणम् । इति शब्दनयः प्राह सभासद्धयशुद्धिमान् ॥६० ॥ ब्रूते समभिरूढस्तु भेदाप्तेनात्र संतसी । देश प्रदेशनिर्मुक्तमेवभूतस्य वस्तु सत् ॥६१ ।। प्रस्थकार्थ व जामीति वने गच्छन् ब्रवीति यत्।। आदिमो (पचारोऽसौ नैगम-न्यवहारयोः ॥६२ ॥ अत्र प्रस्थकशब्देन क्रियाविश्वनैमधीः। प्रस्थकेऽहं ब्रजामीति [पचारोऽपि च फुटः ॥ ६३॥ छिनझि प्रस्थकं तक्ष्णोम्युरिकराम्युलिखामि च।। करोमि चेति तदनूपचाराः शुद्धताभृतः ॥ ६४ ॥ तमेतापतिशुद्धौ तूरकीर्णनामनिमहितुः । चितं मितं तथा मयारूढमेवाह' सग्रहः ॥ ५ ॥
