________________
कहायँका लेख
९३ कहायूँ — संस्कृत
[ गुप्तकाल १४१ वां वर्ष = ४५१ ई. स. ]
५९
सिद्धम् ।
[१] यस्योपस्थान भूमिर्नृपतिशतशिरः पातवानात्रधूता
२] गुप्तानां वंशजस्य प्रविसृतयशसस्तस्य सर्वोत्तमः [ ३ ] राज्ये शक्रोपमस्य क्षितिपतपतेः स्कन्दगुप्तस्य शान्ते [ ४ ] वर्षे त्रिंशदशैकोत्तरकशततमे ज्येष्ठमासि प्रपन्ने ॥ १ ॥ [ ५ ] ख्यातेऽस्मिन् ग्रामरत्ने ककुभ इति जनैस्साधुसंसर्गपूते [ ६ ] पुत्रो यस्सोमिलस्य प्रचुरगुणनिधेर्भट्टिसोमो महात्मा [ ७ ] तनूरुद्रसोम [:] प्रधुमतियशा व्याघ्र इत्यन्यसंज्ञो [८] मद्रस्तस्यात्मजोऽभूद् द्विजगुरुयतिषु प्रायशः प्रीतिमान् यः ॥ [ ९ ] पुण्यस्कन्धं स चक्रे जगदिदमखिलं संसरद्वीक्ष्य भीतो [१०] श्रेयोऽयं भूतभूत्यै पथि नियमत्रतामर्हतामादिकर्तृन् [ ११ ] पञ्चेन्द्रस्थापयित्वा धरणिधरमयान् सन्निखातस्ततोऽयम् [१२] शैलस्तम्भः सुचारुर्गिरिवरशिखराम्रोपमः कीर्त्तिकर्ता ॥ ३ ॥
[ इस शिलालेखमें, जो कि गुप्तकालके १४१ वे वर्षका है, बताया गया है कि किसी भद्र नामके व्यक्तिने, जिसकी कि वंशावली यहां उसके प्रपिसामह सोमिल तक गिनाई है, अर्हन्तो ( तीर्थकरों ) में मुख्य समझे जाने वाले, अर्थात् आदिनाथ, शान्तिनाथ, नेमिनाथ, पार्श्व, और महावीर, इन पांचोंकी प्रतिमाओं की स्थापना करके इस स्तम्भको खड़ा किया । लेखकी ११ वीं पंक्तिके 'पञ्चेन्द्रान' से इन्हीं पांच तीर्थकरोंसे मतलब है । ] [ इण्डियन एण्टिकेरी, जिल्द १०, पृ० १२५-१२६ ]