________________
हए राय धनपतसिंघ बहाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. न तत्कृतमस्मानिरित्येवंचूतप्रतिवन्धदोषपरिहारार्थ न मया कथितं नात्र जवतां दोष इति गुरुपरिसंस्थापनं च । विचारणा संघ इति । शय्यंजवेनादपायुपमेनमवेत्य मयेदं शास्त्र निर्मूढं किमत्र युक्त मिति निवेदिते विचारणा संघे। कालन्हासदोषात् प्रजूतसत्वानामिदमेवोपकारकमतस्तिष्ठत्वेतदित्येवंचूता स्थापना चेति गाथार्थः ॥ ४॥ उक्तोऽनुगमः सांप्रतं नयास्ते च नैगमसंग्रव्यवहारज्ञजुसूत्रशब्दसमनिरूद्वैवंजूतन्नेदनिन्नाः खल्वोघतः सप्त नवन्ति । स्वरूपं चैतेषामथ आवश्यक सामायिकाध्यय. नेऽन्यदणे प्रदर्शितमेवेति नेह प्रतन्यते । इह पुनः स्थानाशून्यार्थमेते ज्ञान क्रियानयान्त वारेण समासतः प्रोच्यन्ते । ज्ञाननयः क्रियानयश्च । तत्र ज्ञाननयदर्शन मिदम् । ज्ञानमेव प्रधानमैहिकामुष्मिकफलप्राप्तिकारणं युक्तियुक्तत्वात्तथाचाह ॥णायं मि गिहिवे, अगिण्डिशवे अ तहय अबम्मि ॥ जश्व मेव २२ जो, उवएसो सोन नाम ॥ णायंमित्ति। अस्या व्याख्या । झाते सम्यक्परिछिन्ने गिहि. अवेत्ति ग्रहीतव्य उपादेये। श्रगिहिअवत्ति अग्रहीतव्येऽनुपादेये हेय इत्यर्थः । चश ब्दः खलूनयोग्रहीतव्याग्रहीतव्ययोतित्वानुकर्षणार्थ उपेक्षणीयसमुच्चयार्थों वा। एवकारस्त्ववधारणार्थः । तस्य चैवं व्यवहितः प्रयोगो अष्टव्यः । ज्ञात एव ग्रहीतव्ये तथाग्रहीतव्ये तथोपेक्षणीये च ज्ञात एव नाझाते। अम्मि त्ति । अर्थे ऐहिकामुष्मिके । तत्रैहिको ग्रहीतव्यः स्रक्चन्दनाङ्गरागादिः। श्रग्रहीतव्यो विषशस्त्रकएटका दिः । उपेक्षणीयस्तृणादिः । आमुष्मिको ग्रहीतव्यः सदर्शनादिरग्रहीतव्यो मिथ्यात्वादिरुपेरणीयो विवक्षया अभ्युदयादिरिति । तस्मिन्नर्थे यति. तव्यमेवेति । अनुस्वारलोपायतितव्यमेवमनेन प्रकारेणैहिकामुष्मिकफलप्राध्यर्थिना सत्त्वेन प्रवृत्त्यादिलक्षणः प्रयत्नः कार्य इत्यर्थः। श्वं चैतदङ्गीकर्तव्यम् । सम्य. गज्ञाते प्रवर्त्तमानस्य फलाविसंवाददर्शनात् । तथा चान्यैरप्युक्तम् ॥ विज्ञप्तिः फलदा पुंसां, न क्रिया फलदा मता ॥ मिथ्याझानात्प्रवृत्तस्य फलप्राप्तेरदर्शनात् ॥ १॥ त. थामुष्मिकफलप्राप्त्यर्थिनापि झात एवयतितव्यम् । तथा चागमोऽप्येवमेव स्थितः । यत उक्तम् ॥ पढमं नाणं त दया, एवं चिश्सवसंजए॥श्रमाणी किं काही किंवा पाहीश्रोपावगं ॥१॥श्तश्चैतदेवमङ्गीकर्तव्यम् । यस्मात्तीर्थकरगणधरैरगीतार्थानां केवलाना विहार क्रियापि निषिद्धा। तथा चागमः॥गीश्रबोअ विहारो, बिजे गीअबमी सिर्जना पि॥ एत्तो तश्यविहारो, णाणुमा जिणवरेहिं॥ न यस्मादन्धेनान्धः समाकृष्यमाणः सम्यक् पन्थानं प्रतिपद्यत इत्यभिप्रायः । एवं तावत्कायोपशमिकं ज्ञानमधिकृत्योक्तम्। दायिकमप्यङ्गीकृत्य विशिष्टफलसाधकत्वं तस्यैव विज्ञेयम् । यस्मादहतोऽपि जवाः ।।