________________
दशवैका लिकेऽष्टमाध्ययनम् ।
५१३
पापवर्धनं सर्व एते पापहेतव इति पापवर्द्धनत्वव्यपदेशः । यतश्चैवमतो वमेच्चतुरो दोपानेतान् क्रोधादीन् हितमिवन्नात्मनः । एतइमने हि सर्वसंपदिति सूत्रार्थः ॥ ३७ ॥ कोदो पीई पणासेई, माणो विषयनासो ॥
माया मित्ताणि नासेर, लोनो सवविणासो ॥ ३८ ॥
( अवचूरिः ) एतमने हि सर्वसंपत् । श्रवमने लिहलोकापायमाह । क्रोधः प्रीतिं प्रणाशयति, मानो विनयनाशनः, माया मित्राणि नाशयति, लोनः सर्वविनाशकः । तत्त्वतस्त्रयाणामपि तद्भावना वितत्वात् ॥ ३८ ॥
( अर्थ. ) उपर कहेला चार दोषोनो त्याग न करे तो या लोकमांज जे पाय थाय वे ते कहे ते. कोहो इत्यादि सूत्र ( कोहो के० ) क्रोधः एटले क्रोध जे ते (पीई के० ) प्रीतिं एटले प्रीति प्रत्ये ( पणासेइ के० ) प्रणाशयति एटले नाश करेठे. क्रोध चढेला मनुष्यना वचनयी प्रीतिनो नाश थायवे, ए वात अनुभवसिद्ध ठे. (मायो के० ) मानः एटले मद, अहंकार जे ते ( विषयनासो के० ) विनयनाशनः ए टले विनयनो नाश करनार बे. अहंकारी मनुष्य मूर्खताथी कोइनो विनय साचवतो नथी, ए प्रत्यक्ष देखाय ठे. ( माया के० ) माया एटले वक्रतारूप माया जे ते (मिचाणि के० ) मित्राणि एटले मित्र प्रत्ये (नासेइ के० ) नाशयति एटले नाश पमाडे बे. वक्ता (वांका) करनार मनुष्यने तेना मित्र ठोडी दे े, एवो अनुभव वे. (लोजो के० ) सोनः एटले लोन जे ते ( सङ्घविणासो के०) सर्व विनाशनः एटले प्रीति, विनय, मित्र विगेरे सर्वेनो नाश करनारो ठे. कारण लोनथीज क्रोध, मान यने माया थायठे, माटे लोज सर्व दोषोनुं मूल कहेवाय ठे. ॥ ३८ ॥
( दीपिका. ) वमने तु इह लोक एव कष्टमाह । क्रोधः प्रीतिं प्रणाशयति । कोधान्धस्य वचनतः प्रीतेर्विवेददर्शनात् । मानो विनयनाशनः । गर्वेण विनयकरणस्य अदर्शनात् । माया मित्राणि नाशयति । कौटिल्यवतः मित्रत्यागदर्शनात् । लोनः सर्वविनाशनः । परमार्थतः त्रयाणामपि प्रीत्यादीनां नाशदर्शनात् ॥ ३८ ॥
( टीका. ) श्रमने विह लोक एवापायमाह । कोह त्ति सूत्रम् । क्रोधः प्रीतिं प्रणाशयति । क्रोधान्धवचनतस्तवै ददर्शनात् । मानो विनयनाशनः । श्रवलेपेन मूखतया तदकरणोपलब्धेर्माया मित्राणि नाशयति । कौटिल्यवतस्तत्त्यागदर्शनात् । मोजः सर्वविनाशनः । तत्त्वतस्त्रयाणामपि तद्भावना वितत्वादिति सूत्रार्थः ॥ ३८ ॥
