________________
३७० राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा. धाकर्मापरिजोगाद् दृष्टा साक्षाद्धर्मसाधकत्वेनोपलब्धा । श्रस्यामेव महावीरदेशितायां सर्वभूतेषु सर्वभूतविषयः संयमो नान्यत्र ॥ ए ॥
(अर्थ) (मिं के०) तत्रेदं एटले ते अढारस्थानकमाहेलुं था (पढमं के० ) प्रथमं एटले प्रथम (वाणं के०) स्थानं एटले स्थानक (महावीरेण के०) महावीरस्वामी ए (देसि के०) देशितं एटले अनासेवनद्वारे करी कहेलुं छे. ते केम तथा शुं कहेलुं वे तो, (हिंसा के०) जीवदया (निजणा के० ) निपुणा एटले जली घणा सुखनी देनारी एवी (दिघा के०) दृष्टा एटले दीवी बे. ते कारण माटे ( सवनूएस के०) सर्वभूतेषु एटले प्राणिमात्र विषे ( संजमो के०) संयमः एटले संयम राखवो. अर्थात् दया राखवी. ॥ ॥
1
( दीपिका . ) गुणा अष्टादशस्थानेषु अखएकास्फुटिताः कर्तव्यास्तत्र विधिमाह । तत्र अष्टादशविधस्थानगणे व्रतपते वा महावीरेण भगवता इदं वक्ष्यमाणलक्षणं प्रथमं स्थानमनासेवनद्वारेण देशितं कथितम् । किं तदित्याह । श्रहिंसा न हिंसा हिंसा जीवदया । इयं च सामान्यतः प्रभूतैर्दशितेत्यत आह । किंभूता हिंसा । निपुणा श्राधकर्मा परिनोगतः कृतकारितादिपरिहारेण सूक्ष्मा न आगमद्वारेण देशिता । अपि तु दृष्टा साक्षाद्धर्मसाधनत्वेनोपलब्धा । किमिति इयमेव निपुणा इत्याह । यतोऽस्यामेव महावीरदेशितायां सर्वभूतेषु सर्वभूतविषयः संयमो नान्यत्र to कृता दिनोगविधानादिति ॥ ९ ॥
( टीका. ) व्याख्याता सूत्रस्पर्श निर्युक्तिरधुना सूत्रान्तरं व्याख्यायते । अस्य चायमनिसंबन्धः । गुणा अष्टादशसु स्थानेषु अखएकास्फुटिताः कर्तव्यास्तत्र विधिमाह । तचमं ति सूत्रम् । तत्राष्टादशविधे स्थानगणे व्रतष्टुं वा अनासेवनाद्वारेणेदं वक्ष्यमाणलक्षणं प्रथमं स्थानं महावीरेण जगवतापश्चिमतीर्थकरेण देशितं कथितम् । यता हिंसेति । इयं च सामान्यतः प्रभूतैर्दर्शितेत्यत आह । निपुणा आधाकर्माद्यपरिजोगतः कृतकारितादिपरिहारेण सूक्षा । नो यागमद्वारेण देशिता । अपितु दृष्टा साक्षाद्धर्मसाधनत्वेनोपलब्धा । किमितीयमेव निपुणेत्यत श्राह । यतोऽस्यामेव महावीरदे शितायां सर्वभूतेषु सर्वभूतविषयः संयमो नान्यत्रो द्दिश्य कृतादिनोग विधानादिति सूत्रार्थः ॥ ए॥ जावंति लोए पापा, तसा अश्व यावरा ॥ ते जाणमजाणं वा न ढणे णो विधाय ॥ १० ॥
( यवचूरिः ) यावन्तो लोके प्राणास्त्रसास्तथा स्थावराश्च तान् रागाद्य निनूतो